EU4Health er áætlun Evrópusambandsins (ESB) á sviði heilbrigðismála sem hefur það markmið að styðja við nýjungar á sviði heilbrigðisvísinda, stuðla að umbótum og bættu öryggi heilbrigðisþjónustu, bæta heilsu, fyrirbyggja sjúkdóma og vernda borgara fyrir heilsufarsógnum þvert á landamæri.
Núgildandi áætlun ESB sem er fyrir tímabilið 2021-2027 er með fjárhagsáætlun upp á 5,3 milljarða evra til styrkveitinga og hefur umfangið aldrei verið meira. Það sem af er tímabilinu hefur Ísland fengið um 2,4 milljarða kr. í styrki úr áætluninni og má gera ráð fyrir enn frekari styrkveitingum fyrir lok tímabilsins. Alma D. Möller heilbrigðisráðherra hvetur stofnanir til að skoða þá möguleika sem felast í þátttöku í heilbrigðisáætlun Evrópusambandsins því ávinningurinn sé mikill.
Landlæknisembættið, Lyfjastofnun, Landspítali o.fl. hafa fengið ríkulega styrki
Þátttaka Íslands í EU4Health hefur farið vaxandi og til landsins hefur verið úthlutað ríkulegum styrkjum til skilgreindra verkefna hérlendis og fyrir þátttöku í samstarfsverkefnum með öðrum Evrópulöndum. Embætti landlæknis hefur fengið úthlutaða fjórar stórar styrkupphæðir til sértækra verkefna að upphæð nálagt 1,2 milljörðum íslenskra króna. Þessi verkefni snúa fyrst og fremst að hugbúnaðar- og upplýsingatækni og til að efla notkun stafrænna leiða til hagsbóta í heilbrigðismálum, s.s. greiða leiðir til að deila heilbrigðisupplýsingum á öruggan, skilvirkan og samhæfðan hátt innan og á milli landa. Þá hafa fjölmargar stofnanir heilbrigðismála gert samning um þátttöku í samstarfsverkefnum Evrópulanda sem eru styrkt fjárhagslega, og má þar nefna Lyfjastofnun, Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, embætti landlæknis, Landspítalann og Reykjalund.
Nú þegar er áætlað að heildar upphæð fjárstyrkja til Íslands úr EU4Health áætluninni nemi um það bil 16,3 milljónum evra, eða um 2,4 milljörðum íslenskra króna. Þær upplýsingar byggja á samningum sem gerðir hafa verið fram til þessa um fjárstyrki fyrir skilgreind verkefni hérlendis og þátttöku í samstarfsverkefnum með fleiri Evrópulöndum. Fjárstyrkir eru greiddir samkvæmt framvindu verkefna á tímabili verkefna innan áætlunarinnar 2021-2027. Ekki er ólíklegt að fleiri styrkir bætist við á komandi 2-3 síðustu árum áætlunarinnar.
Margvíslegur faglegur ávinningur fyrir íslenska sérfræðinga
Auk þess hve fjárstyrkur úr EU4Health áætluninni er mikilvægur fyrir undirbúning og framkvæmd verkefna hérlendis, þá hefur þátttaka íslenskra sérfræðinga í samstarfsverkefnum Evrópulanda sem eru styrkt af áætluninni einnig reynst afar mikilvæg fyrir tengslamyndun á ýmsum sviðum, sem verða til og eflast við þátttöku í samstarfsverkefnum Evrópulanda, þar sem unnið er að sameiginlegum markmiðum og áherslum, til dæmis með því að deila sín á milli þekkingu, prófa og betrumbæta árangursríkar leiðir og nálganir í ýmsum heilbrigðismálum. Það er árangur sem ekki verður metinn til fjár.
Hvetur til þátttöku – til mikils að vinna
Alma D. Möller heilbrigðisráðherra hvetur stofnanir til að skoða þá möguleika sem felast í þátttöku í heilbrigðisáætlun Evrópusambandsins. „Þeir styrkir sem stofnanir hafa fengið úr áætluninni skipta gríðarlega miklu máli fyrir framgang mikilvægra verkefna á sviði heilbrigðismála og hafa skipt sköpum. Það er til mikils að vinna að taka þátt, bæði fjárhagslega fyrir verkefnin og einnig er mikill faglegur styrkur í þátttökunni fyrir þá sérfræðinga sem að þeim koma.“
