Ekki keyra á hreindýr

Áhugaverð skýrsla var unnin fyrir Vegagerðina sem að ber nafnið ,,Ekki keyra á hreindýr“ Höfundar hennar eru þau Kristín Ágústsdóttir og Skarphéðinn G. Þórisson og Rán Þórarinsdóttir Ljósmynd á forsíðu skýrslunnar er af hreindýri á Fagradal og ljósmyndarinn er Skarphéðinn G. Þórisson. Hægt er að lesa skýsluna í heild sinni með því að smella á hlekk hér að neðan en höfundar segja m.a. þetta í inngangi:
,,Á tíu ára tímabili frá árinu 2006 til 2015 urðu að meðaltali um 22 árekstrar á ári við hreindýr á vegum á Austurlandi og skýra ákeyrslur allt að þriðjung af dánartíðni hreindýra, ef veiðar
eru ekki teknar með (Skarphéðinn G. Þórisson og Rán Þórarinsdóttir 2018).
Blessunarlega hafa ökumenn og farþegar alla jafna sloppið án alvarlegra meiðsla, en oft hefur orðið eignatjón. Æskilegt er að draga eins og hægt er úr slíkum árekstrum, mönnum og dýrum til heilla. Með auknum fjölda ferðamanna og frekari uppbyggingu í ferðamennsku á hálendi Austurlands má búast við aukinni umferð á hreindýraslóðum.
Tilgangur verkefnisins er að vekja athygli á og draga úr slysahættu á þjóðvegum Austurlands sem skapast vegna árekstra við hreindýr. Markmiðið er að fækka árekstrum við hreindýr. Gögn um ákeyrslur vegna hreindýra sl. áratug voru tekin saman og færð í landupplýsingagagnagrunn og kort útbúin sem sýna þau svæði þar sem mest hætta er á að keyra á hreindýr á ólíkum tímum ársins.
Flestar ákeyrslur hafa orðið í skammdeginu þegar hreindýr sækja frekar á láglendi til fæðuöflunar og eru þar af leiðandi nær vegum á sama tíma og skilyrði eru almennt verri til aksturs í hálku, myrkri og vetrarfærð. Árekstrar að sumarlagi eru fátíðir þó að umferðaþungi sé þá mun meiri en á vetrum, enda eru dýrin þá meira upp til heiða þar sem þau sækja í næringarríkan nýgræðing og kýrnar leita skjóls til að bera og ganga með kálfa sína fjarri truflun manna. Dýrin halda sig einkum til fjalla frá því kálfar fæðast og fram yfir fengitímann í október.
Árlega er gerð grein fyrir fjölda hreindýra sem drepist hafa vegna árekstra í skýrslu Náttúrustofu Austurlands um vöktun hreindýrastofnsins með súluritum og greint niður eftir svæðum (sjá t.d. Skarphéðinn G. Þórisson og Rán Þórarinsdóttir 2018). Náttúrustofa Austurlands hefur undanfarin ár átt í óformlegu og óreglulegu samstarfi við Vegagerðina um upplýsingar um hreindýr á vegum með það markmið að draga úr mögulegum ákeyrslum. Hér eru upplýsingar um ákeyrð dýr sett fram á kortum til að draga fram þá vegarkafla þar sem árekstrar eru tíðastir, bæði fyrir árið í heild og eftir árstíðum. Kortin verða birt á samfélagsmiðlum Náttúrustofu Austurlands og minnt á hættuna með reglubundnum hætti.
Með þessu er vonast til að ná betur til vegfarenda og vekja athygli á hættulegustu vegaköflunum. Til stendur að þróa upplýsingaveitu um ákeyrð hreindýr og safna upplýsingum í smáforriti sem vegfarendur geta haft í síma sínum og sett inn upplýsingar um hreindýr við vegi eða fengið nýlegar upplýsingar um hættu sem starfar af hreindýrum við vegi.“
Hér er skýslan í heild sinni:
http://www.vegagerdin.is/vefur2.nsf/Files/ekki_keyra_a_hreindyr/$file/Ekki%20keyra%20%C3%A1%20hreind%C3%BDr.pdf