Uppbygging með innviðasjóði – fjárfesting í framtíð þjóðarinnar

Ríkisstjórn Íslands hefur sannarlega staðið sig vel þó hún sé aðeins nokkura mánaða gömul og það er gaman að sjá þá fersku vinda og athafnasemi og kraft sem er í þessu fólki sem skipa ríkisstjórnina. Það er líka svo mikill munur og alveg nýtt að sjá fólk sem vinnur af slíkum krafti fyrir land og þjóð en ekki bara fyrir sérhagsmunaöfl þar sem sumir stjórnarandstöðuflokkarnir telja það heilaga skyldu sína að verja sérhagsmuni mjög fárra.

Eftir margra áratuga vanrækslu á innviðum landsins af hálfu sérhagsmunaflokkanna sem mælast sem betur fer varla í skoðanakönnunum. Blasir við að hefðbundið fjárlagakerfi dugar ekki lengur eitt og sér til að mæta mikilli uppsafnaðri þörf. Þar kemur innviðasjóður til sögunnar sem lykiltæki til að fjármagna markvissa uppbyggingu, jafnt í samgöngum, heilbrigðismálum, húsnæðis- og orkumálum sem og öðrum innviðum. Fyrri ríkisstjórnir skiluðu mjög slæmu búi!

Innviðasjóður

Innviðasjóður er sérstakur fjárfestingarsjóður, rekin fyrir hönd ríkisins, sem safnar saman fjármagni, bæði úr ríkissjóði og frá öðrum fjárfestum með það að markmiði að ráðast í stórar framkvæmdir sem annars væru ógerlegar innan hefðbundinna árlegra fjárlaga. Hann tryggir:

• Langtímahugsun í stað skammtímaplásturs.

• Samræmda stefnu um forgangsröðun verkefna.

• Ábyrgð og gagnsæi í meðferð opinbers fjár.

Kostir slíkra sjóða

1. Skilvirk fjármögnun – hægt er að ráðast í stærri framkvæmdir á skemmri tíma.

2. Fjárhagsleg festa – sjóðurinn tryggir stöðugleika óháð sveiflum í árlegum fjárlögum.

3. Samfélagslegur ávinningur – betri samgöngur, traustari heilbrigðiskerfi, öflugri menning og menntun.

4. Hagræn áhrif – uppbygging innviða skapar störf, örvar nýsköpun og eykur framleiðni til framtíðar.

Nýtt tækifæri fyrir Ísland

Með innviðasjóði er hægt að taka á þeim skuldahala og óreiðu sem fyrri ríkisstjórnir skildu eftir með aðgerðaleysi sínu:

• Vegakerfi sem hefur verið látið grotna niður.

• Heilbrigðiskerfið sem berst við yfirálag og fjárskort.

• Húsnæðisvandi sem hefur safnast upp í áratugi.

Nú er hins vegar hægt að sameina fjármuni, forgangsraða og hefja markvissa uppbyggingu með sjóðnum sem verkfæri og tryggja að framtíð kynslóða sé öruggari og bjartari en nokkru sinni fyrr.

Innviðasjóður er ekki aðeins fjárhagslegur grunnur, heldur stefnumótandi skref til að styrkja stoðir samfélagsins. Hann gerir stjórnvöldum kleift að brúa bilið milli þarfa og fjármagns og gefur þjóðinni raunverulegt tækifæri til að endurreisa það sem hefur verið látið sitja á hakanum allt of lengi. Með honum má snúa vörn í sókn og tryggja að Ísland verði tilbúið fyrir framtíðina.

nýja ríkisstjórn undir forystu Kristrúnar Frostadóttur hefur tekið á vandamálum áranna saman í innviðum landsins. Áratuga stöðnun í vegakerfi, heilbrigðismálum, almannahagsmuna og öðrum grunnstoðum þjóðfélagsins er loksins mætt með krafti, vilja og skýrum aðgerðum.

Þessi ríkisstjórn hefur sett upp sterkt innviðaþing sem markar nýtt upphaf í uppbyggingu og viðhaldi á grunnstoðum samfélagsins. Fjöldi ráðherra hefur sett sér skýra og nauðsynlega stefnu sem og alþingismenn ríkisstjórnarinnar:

• Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra Hefur lagt áherslu á að innviðauppbygging sé ekki spurning um pólitík heldur þjóðarhag. Hún boðar aukið lýðræði, samráð og ábyrgð í allri stefnumótun.
• Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra, leggur sérstaka áherslu á að innviðasjóðurinn fjármagni hraðar byggingar á félagslegu húsnæði og endurnýjun íbúða fyrir heimili sem lengi hafa setið eftir. Þessi áhersla á húsnæðisuppbyggingu er ætlað að létta byrðar þeirra sem standa höllum fæti og styrkja félagslegan stöðugleika.
• Þorbjörg Sigríður, dómsmálaráðherra, leggur fram áætlanir um uppfærslu réttarhúsnæðis, stafræna umbreytingu dómskerfisins og bætt aðgengi að lögfræðilegri þjónustu fyrir afskekkð svæði. Innviðasjóðurinn mun styðja við þessi verkefni til að styrkja réttaröryggi og hraða málsmeðferð.

• Eyjólfur Ármannsson, ráðherra innviða, ætlar að brjóta blað í vegagerð, samgöngum og sveitarstjórnarstigi, með áherslu á örugga og skilvirka samgöngu tengingu á svæðum sem áratugum saman hafa verið vanrækt.

• Alma D. Möller, heilbrigðisráðherra, stefnir að aðlögun og styrkingu heilbrigðiskerfisins til að mæta auknum þörfum og draga úr biðtíma, enda þurfi heilbrigðisþjónustan að standa undir nafni sem lífæð þjóðarinnar.

• Daði Már Kristófersson, fjármálaráðherra, vinnur að fjárhagslegum stöðugleika og hagstæðara vaxtastigi, sem skapast með trausti og ábyrgð í ríkisfjármálum. Nú þegar hefur verðbólga farið niður en hún var í hæstu hæðum hjá fyrri ríkisstjórn sem var ekki störfum sínum vaxin.

• Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra, setur samstarf við Evrópusambandið á dagskrá með fyrirætlun um þjóðaratkvæðagreiðslu innan ársins 2027 sem er nýtt tækifæri fyrir Íslendinga til almennrar þátttöku og hagsmunaverndar.

• Logi Einarsson, menningar-, nýsköpunar- og háskólamálaráðherra, leggur áherslu á langtímastefnu í menningu, rannsóknir, nýsköpun og starfsemi háskóla sem drifkraft framtíðar. Þá tók hann af skarið að byggja við Þjóðleikhúsið en fyrri ríkisstjórnir sátu með það verkefni í fanginu í áratugi án þess að gera nokkuð í því máli fremur en mörgum öðrum verkefnum sem þær réðu ekki við.

• Jóhann Páll, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, mun nýta hluta sjóðsins til að hraða orkuskiptum, bæta flutningskerfi raforku og fjármagna stærri endurnýjanleg orkuverkefni. Áherslan er á kerfisbundna útbyggingu sem dregur úr losun og eykur orkuöryggi til framtíðar.

• Guðmundur Ingi Kristinsson, sem barnamálaráðherra leggur Guðmundur Ingi áherslu á að innviðasjóðurinn verði nýttur til að styrkja innviði barna- og fjölskylduþjónustu. Þar undir fellur:

  • uppbygging og endurnýjun leikskóla og grunnskóla,

  • aðgengi að öruggri frístundaaðstöðu,

  • stuðningur við barna- og fjölskylduvernd,

  • bætt þjónusta vegna barnaverndarmála.

  Með þessu leggur hann grunn að því að börn og ungmenni landsins njóti öruggra, nútímalegra og traustra innviða sem eru ekki síður mikilvægir en vegir og spítalar fyrir framtíð þjóðarinnar.