Jacques Sapir er þekktur franskur hagfræðingur og einn fremsti sérfræðingur Vesturlanda á rússneska hagkerfinu telur hér upp helstu ákvarðanirnar sem voru teknar á BRICS fundinum í Kazan. (orðið afvestrun heyrið þið fyrst hér, en þetta er nýtt orð sem ég bjó til)
„Niðurstaðan frá 16. BRICS leiðtogafundinum, sem haldinn var í Kazan frá 22.-24. október:
Vert er að nefna að BRICS (Brasilía, Rússland, Indland, Kína, Suður-Afríka), ásamt fjórum nýjum löndum (Egyptaland, Eþíópía, Íran, Sameinuðu arabísku furstadæmin), eru nú aðilar að meira en 33% af vergri landsframleiðslu heimsins samanborið við 29% G7 landanna.
Af þessum ákvörðunum skera þrjár sig úr: stofnanavæðing „félagsaðildar“ innan BRICS, stofnun BRICS-Clear kerfisins til að auðvelda viðskipti á milli meðlima og félagsaðila, og stofnun BRICS (Endur)tryggingafélagsins.
Afleiðingarnar af þessum ákvörðunum munu verða mjög víðtækar, ekki aðeins fyrir BRICS og samstarfsaðila þeirra heldur einnig fyrir vestrænan heim. Hreyfingin í átt að alþjóðlegri „afvestrun“ er að taka á sig meiri hraða.
Ein af táknrænstu ákvörðunum sem teknar voru á Kazan fundinum var stofnanavæðing „félagsaðildar“ innan BRICS. Þetta skapar „BRICS-svæði“ í kringum kjarnalöndin.
Viðvera Indónesíu, Malasíu, Taílands og Víetnam í þessum „félagsaðildar“ flokki gefur til kynna að BRICS, sem þegar er ráðandi í Asíu vegna aðildar Kína og Indlands, gæti orðið stórveldi á þessu svæði.
Önnur mikilvæg ákvörðun 16. BRICS fundarins er stofnun BRICS Clear, uppgjörs- og greiðslukerfis fyrir bæði innra BRICS viðskipti og viðskipti milli BRICS og „félagsaðildar“ landa.
Eitt af helstu markmiðum BRICS Clear er að skapa valkost við SWIFT kerfið. Innan BRICS Clear kerfisins verður notkun þjóðargjaldmiðla sem greiðslumiðla fyrir alþjóðlegar viðskipti sett í forgang.
Uppgjör á viðskiptum verður gert í gegnum „stöðugmynt“ (nýtt orð sem ég bjó til) sem stjórnað verður af Nýja þróunarbanka BRICS. Uppgjörsþátturinn er mikilvægur þar sem viðskipti verða fjölþjóðleg (22 lönd: 9 BRICS meðlimir og 13 félagsaðildarlönd).
Kerfið er innblásið af Evrópska greiðslusambandinu (1950-1957). Á þeim tíma voru viðskipti reiknuð og uppgjör framkvæmt í dollarum. Í BRICS Clear mun „stöðugmynt“ þjóna sem reiknieining, með endanlegt uppgjör í staðbundnum gjaldmiðlum.
Viðskipti krefjast tryggingarþjónustu (fyrir samninginn sjálfan og flutninginn); þessi tryggingarþjónusta felur í sér endurtryggingar. Með BRICS (Endur)tryggingafélaginu er BRICS að byggja upp sjálfstæði sitt frá vestrænum tryggingafyrirtækjum.
Þessi ráðstöfun, sem er þriðja mikilvæga ákvörðunin frá Kazan fundinum, mun auðvelda viðskipti innan BRICS, sem og viðskipti við „félagsaðildarlönd“ og almennt við lönd sem vilja eiga viðskipti við „BRICS-svæðið“.
Síðustu tvær aðgerðirnar (BRICS Clear og tryggingafyrirtækið) sem ákveðnar voru á 16. BRICS fundinum í Kazan munu óhjákvæmilega hafa verulegar afleiðingar fyrir uppbyggingu alþjóðlegra viðskipta og notkun dollarans og evrunnar á alþjóðavísu.
Afleiðingar fyrir uppbyggingu alþjóðaviðskipta skiptast í tvo flokka. Fyrsti flokkurinn felur í sér breytingar á viðskiptaleiðum vegna forgangsskilyrða fyrir viðskipti innan BRICS og við BRICS samstarfsaðila.
Útflutningstap „ekki-BRICS“ og vestrænna landa verður á bilinu 5-7% af magni fyrir vestræn lönd. Þó að þessi tala sé ekki mjög mikil, gæti hlutfallið verið mjög mismunandi eftir löndum og haft óstöðugleika í för með sér fyrir sum þeirra.
Önnur afleiðing eru töpuð viðskipti vestrænna tryggingafyrirtækja sem sérhæfa sig í tryggingum fyrir alþjóðleg viðskipti, verður óhjákvæmilega mjög mikið.
Fjármagnsafleiðingar hins stórfellda og tiltölulega hraða afdollaravæðingarferlis, þótt tvö BRICS lönd (Indland og Brasilía) hafni hugtakinu „afdollaravæðing“ sem samt styðja BRICS Clear kerfið, verða umtalsverðar.
Innri BRICS viðskipti við samstarfsaðila BRICS nema um 35-40% af alþjóðlegum viðskiptum. Þó að hluti þess sé nú þegar framkvæmdur í staðbundnum gjaldmiðlum er ólíklegt að þetta hlutfall fari yfir 20% af viðskiptum innan BRICS og við samstarfsaðila þeirra.
Þetta þýðir að 28-32% af alþjóðlegum viðskiptum, sem nú fara fram í dollarum og evrum, gæti smám saman umbreyst innan BRICS Clear rammans til viðskipta óháð dollar og evru.
Mögulega verður „afdollaravæddur“ hluti BRICS Clear á næstu 5 árum á bilinu 70-80%, sem jafngildir um 19,5% til 25,5% af alþjóðlegum viðskiptum. Hlutur dollarans í alþjóðaviðskiptum myndi þá lækka í samræmi við það.
Ef við áætum að hlutur gjaldmiðla í gjaldeyrisforða seðlabanka endurspegli notkun þeirra í viðskiptum, gæti hlutur dollarans lækkað úr 58% af heildarfjármagni í um 35-40%.
Hlutur evrunnar yrði minna fyrir áhrifum þar sem evran er nú aðallega notuð í viðskiptum innan ESB og við nánustu samstarfsaðila ESB, þar sem, nema fyrir Tyrkland, eru áhrifin á viðskipti við „BRICS svæðið“ lítil.
Hins vegar væri áhrifunum ekki einungis bundið við skarpa lækkun á hlut dollarans og aukningu á „öðrum gjaldmiðlum“. Reyndar eru flestir dollarana sem seðlabankar halda í formi bandarískra ríkisskuldabréfa.
Færsla úr 58% niður í 34-39% í gjaldeyrisforða seðlabanka myndi fela í sér stórfellda sölu á ríkisskuldabréfum, sem myndi leiða til falls á skuldabréfamarkaði og verulegra erfiðleika fyrir bandaríska ríkissjóðinn við endurfjármögnun bandarískra skulda.
Því má telja að innleiðing BRICS Clear kerfisins muni hafa verulegar afleiðingar fyrir stöðugleika alþjóðlega fjármálakerfisins og sérstaklega fyrir „vestræna“ hluta þessa alþjóðlega fjármálakerfis.“
