Nú mun það sama verða gert í Noregi

Norska fréttastofan NRK fjallar um aðgerðir á Íslandi vegna Covid-19 og þær skimanir sem framkvæmdar hafa verið á Íslandi. Þar segir m.a. ,,á Íslandi eru þúsundir af fullkomlega heilbrigðu fólki skimað fyrir Covid-19 – nú mun það sama vera gert í Noregi. Á mettíma hefur Ísland orðið það land sem prófar flesta íbúa hlutfallslega. Þeir prófa fólk líka sem er alveg án kórona einkenna til að fylgjast með útbreiðslunni. Nú mun það sama verða gert í Noregi.“
Nú er ný kreppa að byrja
,,Við erum með faraldur sem er að eyðileggja landið okkar. Efnahagslífið er að hrynja vegna þessa. Fólk er í sóttkví og fólk er farið að deyja. Það er borgaraleg skylda okkar að gera það sem við getum til að berjast gegn vírusnum.“ segir Kári Stefánsson í viðtali við NRK.
Nú nota Íslendingar sérstakar vísindalegar aðferðir til að læra eins mikið og mögulegt er um vírusinn, á breiðum grunni. Nýjustu opinberu tölurnar sýna að á Íslandi hafa 12.000 manns verið skimaðir vegna kórona. Með 360.000 íbúa þýðir það hæsta hlutfall, þeirra einstaklinga sem prófaðir eru, á hverja milljón íbúa heimsins.
Skimun íbúa landsins
,,Næstum öll lönd eru nú að gera próf á fólki sem er með einkenni vírusins eða hefur verið í sambandi við einhvern sem kemur frá stórhættulegu landi. Við skimum hins vegar alla íbúa óháð því, segir Kári Stefánsson. Erfðagreinginar fyrirtækið setti upp opna skráningu fyrir fólk á netinu. Einn af þeim sem skráði sig þar var Arnar Þór Ingólfsson, sem býr og starfar í Reykjavík.
,,Ég vissi ekki hvort ég gæti hafa fengið sýkinguna eða ekki, án þess að hafa orðið þess var. Ég vildi þvi vera alveg viss og ég vildi leggja mitt af mörkum til vísinda, sem ég vona að þeir geti notað í rannsóknarskyni, segir hann.
„Góðan dag, hefur þú einkenni?“
Arnar Þór Ingólfsson mætti klukkan 8.30 í prufuna í háa byggingu í húsi í verslunarmiðstöð. Þar var hann mættur hjá starfsmanni deCODE sem var með grímu á sér og bar fram nokkrar spurningar: „Góðan daginn, hefur þú einhver einkenni?“, „Ertu í sóttkví?“.
Eftir að hafa svarað báðum spurningum neitandi, var honum leyft að halda áfram inn inn og tók lyftuna upp á fjórðu hæð. ,,Ég fór á rannsóknarstofu þar sem að minnsta kosti 30 manns voru með fullan búnað til að rannsaka smit. Svo var mér vísað inn í herbergi og tveir starfsmenn tóku prufu með prufapinna . Ég var hissa á því hve langt niður í hálsinn þeim tókst að koma honum. Þetta tók sex til átta mínútum og svo fór ég í vinnuna.“
Sama dag fékk Arnar Þór Ingólfsson niðurstöðuna:  Sem sagði hann ekki vera með kóróna vírusinn. En hví ætti það í raun að vera gott að prófa fólk eins og hann sem hefur engin einkenni?
Kári Stefánson útskýrir
– Heilbrigðiskerfið og sjúkrahús taka nú sýni af þeim sem eru með mikil einkenni, en við verðum að vita hvaða hlutfall íbúanna smitast almennt.
Með þessu móti getur Ísland fengið skýringu á tveimur vísindalegum spurningum:
,,Í fyrsta lagi, hve margir þeirra sem virðast vera smitaðir hafa raunverulega veiruna í sér? Í öðru lagi, hversu breið er útbreiðsla vírusins ​​almennt í samfélaginu?
Kári Stefánsson bendir á að leiðin sem stjórnvöld reyna að nota sé að takmarka vírusinn.  ,,Ef þú kemst að því að 50 prósent almennings er með vírusinn, þá er ekkert mál að reyna að koma í veg fyrir hann, þar sem hann slapp út í samfélagið. Ef við ætlum að gera þetta á rannsóknatengdan hátt, þá vegur það gríðarlega mikið að hafa þessar tölur. Þú verður fyrst að vita hvað það er sem þú ert að fara að takmarka. Og þú veist ekki hvað þú átt að takmarka ef þú hefur ekki upplýsingar um hvernig vírusinn dreifist almennt,“ segir hann.
Frá því að deCODE hóf próf 13. mars hafa 6.163 Íslendingar án einkenna verið rannsakaðir og 52 af sýnunum reyndust jákvæð fyrir Covid-19.
Mér var ekki kunnugt um þessar niðurstöður frá Íslandi. Þetta er mjög athyglisvert að sjá, segir forstöðumaður smitvarna hjá norsku lýðheilsustöðinni, Frode Forland.
Hann hefur deilt upplýsingum um málið til Camilla Stoltenberg og með samstarfsmönnum hans hjá FHI. ,,Það mun vera mjög gagnlegt að gera svipaða rannsókn í Noregi. Þetta er ekki bara eitthvað sem við viljum gera, þetta er eitthvað sem verður gert. Við erum að vinna að því að koma því í verk og ganga frá fjármögnun, segir á Forland.
Hann vísar til tveggja verkefna vegna svipaðra rannsókna við Óslóarháskóla og UiT norðurskauts háskólans. Hingað til hafa slíkar rannsóknir í Noregi verið takmarkaðar. Til að ná fram umtalsverðum árangri telur hann að það þurfi að hafa viðeigandi og dæmigert úrtak og bendir á að á Íslandi hafi þeir prófað yfir 5000 heilbrigða einstaklinga.
Fann 44 stökkbreytingar bara á Íslandi
Prófanir á Íslandi hafa veitt aukna innsýn, öll jákvæð próf hafa verið send til deCODE genarannsóknarstofunnar þar sem 30 starfsmenn vinna að verkefninu. Hér kortleggja þeir RNA kóða vírusins, þ.e. erfðamengið. Greiningin er kölluð raðgreining. Þannig geta vísindamennirnir fundið mismunandi afbrigði kórónavírusins, þ.e. hvernig vírusinn stökkbreytist.
,,Enn sem komið er höfum við fundið 44 mismunandi stökkbreytingar á vírusnum sem aðeins er hér á Íslandi. Við höfum þegar raðgreint 360 jákvæð sýni. Í lok vikunnar höfum við raðgreint um 600 til 700 sýni, “segir Kári Stefánsson.
Munu þessar stökkbreytingar á vírusnum gera hann meira eða minna hættulegan fyrir okkur mennina?
,,Það er of snemmt að segja til um. Þessar stökkbreytingar eru líklega hlutlausar. En það þýðir líka að við getum greint vírusinn þegar hann dreifist út í samfélaginu. Eitt af jákvæðu kórona prófunum stóð sérstaklega upp úr, segir Kári Stefánsson. ,,Við fundum mann sem var með tvö afbrigði af vírusnum á sama tíma, bæði með og án stökkbreytingarinnar sem gæti bent til þess að stökkbreytt afbrigðið geri vírusinn smitandi“ segir Kári Stefánsson.
Hingað til hafa tveir látist úr kóróna vírusnum á Íslandi, ferðamaður með einkenni og Íslendingur. Ríkisstjórnin hefur innleitt strangar ráðstafanir til að takmarka útbreiðslu vírusins.
https://www.nrk.no/norge/island-tester-tusenvis-av-helt-friske-personer-_-na-skal-norge-folge-etter-1.14963157