Margra tugmilljarða eignir af sameign þjóðarinnar, fisksins í sjónum, hafa færst í formi fyrirframgreidds arfs til sonar og dóttur Þorsteins Más Baldvinssonar hjá Samherja
Fjallað er um málið hjá Ríkisútvarpinu og í þættinum Þetta helst. ,,Um vorið 2020 var sagt frá því að Katla og Baldvin væru orðin stærstu hluthafar Samherja. Þetta gerðist eftir að Þorsteinn Már og Helga færðu hlutabréf sín í Samherja að stóru leyti yfir til þeirra systkina. Í dag eiga þau systkinin þessi hlutabréf í Samherja í gegnum eignarhaldsfélagið K&B ehf. Þessi viðskipti vöktu talsvert umtal á vorið 2020.“
Eignartilfærslan á eignum Samherja og tengdra félaga var framkvæmd skömmu eftir að Samherjamálið í Namibíu kom upp en það mál er enn í rannsókn Sérstaks saksóknara sjö árum eftir að það komst upp.
Sumargjafir Samherjabarna endurspegla stórgallað kvótakerfi
,,Lilja Rafney Magnúsdóttir, þingmaður Vinstri hreyfingarinnar og formaður atvinnuveganefndar, segir að framsal eigenda Samherja á eignarhluta sínum í fyrirtækinu til barna sína endurspegla galla í kvótakerfinu.
„Þetta endurspeglar stórgallað kvótakerfið með óheftu framsali og samþjöppun til stórra fjármagnseigenda.“ Hún segir að koma þurfi í veg fyrir framsal milli kynslóða á eignarhlutum sem byggist á sameign þjóðarinnar.
Fram kom í fréttum á föstudag að aðaleigendur Samherja hf., þau Helga Steinunn Guðmundsdóttir, Þorsteinn Már Baldvinsson, Kristján Vilhelmsson og Kolbrún Ingólfsdóttir, hefðu framselt hlutabréfaeign sína í Samherja hf. til barna sinna, samtals 86,5 prósenta hlut í fyrirtækinu.
Lilja Rafney gerði þetta að umtalsefni í ræðu sinni á Alþingi undir fundarliðnum störf þingsins. Hún sagði það vera góðan og þjóðlegan sið hér á landi að gefa börnum sínum gjöf í upphafi sumars. „En sumargjafir Samherja til barnanna sinna er kannski í stærri kantinum. Þær nema tugum milljarða króna í tilfærslu frá eigendum Samherja til afkomenda sinna. Þetta endurspeglar stórgallað kvótakerfið með óheftu framsali og samþjöppun til stórra fjármagnseigenda.“
Andrés Ingi Jónsson, þingmaður utan þingflokka, fjallaði einnig um þetta í samhengi við misskiptingu í samfélaginu. „Þetta er væntanlega stærsta persónulega eignatilfærsla Íslandssögunnar þar sem að minnsta kosti 60 til 70 milljarðar króna færðust á milli kynslóða. Til samanburðar árið 2018 erfðu einstaklingar samtals 47 milljarðar króna, lægri upphæð en þessir fáu. Grunnurinn að Samherjaveldinu er nýting á sameiginlegri auðlind þjóðarinnar.“ Andrés segir að risavaxnar eignatilfærslur milli kynslóða viðhaldi ójöfnuði og stéttaskiptingu.
Lilja segir fjármagn stjórna að stórum hluta hverjir nýti sjávarauðlindina, hvar hún er nýtt og hvar arðurinn af auðlindinni lendi. „Það er orðin gífurleg samþjöppun í greininni á þessum 30 árum frá því að óhefta framsalið var sett á og fjármagnseigendur hlutabréfa í stórum útgerðarfélögum er í engum tengslum við hagsmuni þjóðarinnar eða íbúa sjávarbyggðanna sem hafa margoft þurft að blæða fyrir þegar lifibrauð þeirra og afkoma fer á einni nóttu. Þetta getur varla talist ásættanlegt við stjórn á sameiginlegri auðlind okkar.“
Komið í veg fyrir eðlilega þróun í sjávarbyggðum
Lilja segir að þegar óhefta framsalið hafi verið sett á með lögum árið 1990 hafi hagræðingarkrafa verið höfð að leiðarljósi. „Að lögmál markaðarins myndu auka hagkvæmni veiðanna en frá þeim tíma hafa allir þessir gallar komið í ljós og komið í veg fyrir eðlilega þróun í sjávarbyggðum landsins,“ segir hún.
„Græðgi, brask og miklir fjármunir hafa runnið frá greininni í óskylda starfsemi. Það er hægt að stýra auðlindinni með öðrum hætti, með nýtingarsamningum og endurúthlutun og koma auðlindaákvæði í stjórnarskrá. Það verður að koma í veg fyrir að svona miklir fjármunir af sameiginlegum auðlindum okkar renni á milli kynslóða sem byggjast á sameign þjóðarinnar,“ sagði Lilja Rafney á Alþingi.“
Spillingin þrífst hjá Sjöllunum – Hagsmunir kvótaerfingja þingmanna varðir á Alþingi
Áskrifandi að kvóta og leigir fyrir milljónir af sundlaugabar í sólarlöndum
