SÁÁ hefur enn ekki hætt að taka ólögráða í meðferð á Vog

Nú er ár liðið frá því að SÁÁ gaf út yfirlýsingu um að taka ekki ólögráða einstaklinga inn á sjúkrahúsið Vog, þar sem lengra væri vart gengið í aðskilnaði þeirra og fullorðinna.
Enn hefur ekki orðið af þeim breytingum, þar sem þessu unga fólki býðst ekki ennþá sambærileg meðferð annars staðar innan heilbrigðiskerfisins.
Samkvæmt því sem ráðherra hefur sagt opinberlega, mun slíkt úrræði opna á LSH um mitt ár, og það er það viðmið sem SÁÁ hefur í dag, 1. júlí 2019. Það er fagnaðarefni og vonandi tekst vel til, að sinna þessum viðkvæma hópi þar.
Allt frá upphafi hefur SÁÁ veitt öllum meðferð sem þess leita, líka ólögráða. Um aldamótin var staðan í samfélaginu grafalvarleg varðandi neyslu ungs fólks, og mikill fjöldi undir 25 ára kom á sjúkrahúsið Vog til meðferðar. Þá var raunin sú að um 5% af drengjum úr einum árgangi höfðu komið í meðferð á Vog fyrir 20 ára aldur.  Árið 2000 var byggt við sjúkrahúsið Vog og deild fyrir þau yngstu opnuð.
Í dag er staðan allt önnur. Sem betur fer hefur statt og stöðugt fækkað í hópi þeirra yngstu, sem hefur þurft á meðferð að halda, allt frá aldamótum. Það er margt sem hefur komið til, m.a. dró úr neyslu í grunnskólum, vitund samfélags og foreldra jókst, mikill fjöldi fór í meðferð, úrræði barnaverndar breyttust. Þetta er í raun mikið gleðiefni.
Þó er það svo í dag að lítill hópur ólögráða ungmenna er með það mikinn vanda af neyslu vímuefna og afleiðinga þess, að þörf er á meðferð eins og sjúkrahúsið Vogur veitir.
Beiðni um innlögn þeirra ólögráða á Vog í dag kemur frá forráðamönnum, barnavernd, félagsráðgjöfum, stofnunum Barnaverndarstofu o.fl. Börn hafa forgang í innlögn og eru ekki sett á biðlista. Innlögnin er undirbúin með viðtali. Alltaf hafa önnur úrræði verið reynd áður. Samvinna forráðamanna og meðferðaraðila er grundvöllur.
Inngripið á sjúkrahúsinu Vogi er mismunandi og einstaklingshæft. Sumir þurfa í þessari stuttu dvöl afeitrun, skimun fyrir smitsjúkdómum, meðferð við geðrænum einkennum og líkamlegum kvillum. Megin tilgangur meðferðarinnar er þó að vinna að breytingum til lengri tíma, efla ungmennin í jákvæða átt sem þau sjá tilgang í og finna sig í. Áhugahvötin er breytileg, hægt er að efla hana með meðferð og stuðla að jákvæðum breytingum í hegðun og líðan.
Meðferð fyrir ólögráða á sjúkrahúsinu Vogi hefur verið veitt með eldri ungmennum, á deild sem er afmörkuð frá öðrum húsakynnum, þar sem öll meðferðardagskrá fer fram. Heilbrigðisstarfsfólk sem sinnir sjúklingum á Vogi, einnig þeim yngstu, eru sjúkraliðar, hjúkrunarfræðingar, áfengis- og vímuefnaráðgjafar, sálfræðingar og læknar. Sálfélagsleg meðferð felst í fyrirlestrum, verkefnavinnu, hópmeðferðum, einkaviðtölum, afþreyingu og samveru. Samfella í meðferð er mikilvæg. Undirbúningur fyrir innlögn og eftirfylgni í kjölfar meðferðar, skipta gríðarlega miklu máli. Samskipti við aðstandendur, félagsþjónustu/barnavernd og þjónusta við foreldra þeirra ungu er lykilatriði og nauðsynleg. Allt þetta hefur SÁÁ lagt áherslu á og gerir ótrautt áfram fyrir ungmennin þótt þau ólögráða hverfi frá.
Það hefur verið gap í heilbrigðisþjónustu fyrir 17 ára og yngri með vanda af vímuefnaneyslu, annars staðar en á sjúkrahúsinu Vogi. Það er gott ef tekst að fylla í það gap. Það þarf að tryggja samfellu í meðferð áfram og aðgengi þegar þjónustunnar er þörf. Þessi yngsti hópur okkar skjólstæðinga og þeirra aðstandendur eiga skilið bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu eins og aðrir.