Dæmdur í fimm ára fangelsi og til að greiða fjórum fórnarlömbum samkvæmt dómi, samtals 5,3 milljónir. Þá var hann dæmdur til að greiða samtals rúmar 12.7 milljónir í lögfræðikostnað lögmanns og réttargæslumanna. Auk tæplega 1,6 milljón í útlagðan sakarkostnað
Jóhannes T. Sveinbjörnsson nuddari var í dag dæmdur í fimm ára fangelsi í héraðsdómi Reykjaness, fyrir að nauðga fjórum konum á nuddstofu sinni. Þá hafa fleiri konur ásakað hann um brot gegn sér. Dómnum hefur þegar verið áfrýjað, Steinbergur Finnbogason er verjandi Jóhannesar en Dagmar Ösp Vésteinsdóttir sótti málið fyrir hönd ákæruvaldsins.
Á tímabilinu 2. janúar til 11. desember 2018 lögðu 11 konur fram kærur á hendur ákærða fyrir kynferðisbrot, en konurnar áttu sammerkt að hafa leitað meðhöndlunar hjá ákærða.
Undir rannsókn máls voru sérfræðingur í stoðkerfissjúkraþjálfun og sérfræðingur í kvensjúkdóma- og fæðingarsjúkraþjálfun dómkvödd til að leggja sérfræðilegt mat á hvort og þá að hvaða marki starfsaðferðir ákærða samrýmast viðurkenndum aðferðum nuddfræðinnar, hvort ákærði hafi hagað meðferð hlutaðeigandi 11 kvenna í samræmi við viðurkenndar verklagsreglur og hvort sú meðferð sem hann bauð upp á krefðist ákveðinnar menntunar, þjálfunareða leyfa.
Matsbeiðninni fylgdu nánar tilgreindar spurningar. Að því er sérstaklega varðar kæru A er spurt hvort meðhöndlun eða nudd um leggöng í þeim tilgangi að losa um grindargliðnun sé viðurkennd aðferð í nuddfræðum. Að því er sérstaklega varðar kærur D og C er spurt hvort meðhöndlun eða nudd um leggöng í þeim tilgangi að draga úr tíðaverkjum, samdráttarverkjum, bakverkjum, náraverkjum eða mjaðmaverkjumsé viðurkennd aðferð í nuddfræðum. Að því er aðeins varðar kæru C er og spurt hvort meðhöndlun eða nudd um leggöng í þeim tilgangi að losa festur í vöðvum og slímhúð í kringum lífbein og fyrir aftan lífbeinsé viðurkennd aðferð í nuddfræðum. Í matsgerð sérfræðinganna 8. október 2019, sem þeir staðfestu fyrir dómi, segir að sérstaða málsins felist í því að ákærði tilheyri ekki neinni fagstétt eða fagfélagi og gildi því fáar reglur um starfsemi hans.
Af samanburði á lögum og reglum um starfsstéttir sem nálgast þær aðferðir sem ákærði stundar megi helst finna samsömun við starfsemi hans í lögum nr. 34/2005 um græðara. Í matsgerðinni eru nefnd dæmi um vandamál í grindarbotni kvenna þar sem innri meðferð geti átt við, þar á meðal verkir í grindarbotni og grindarholi, verkir í leggöngum, samfarasársauki, verkir í rófubeini og vefjagigt. Ekkert tilgreindra vandamála hafi verið ástæða komu umræddra 11 brotaþola til ákærða að frátöldum verkjum í rófubeini.
Að því er varðar nánar tilgreindar spurningar segja matsmenn að í sjúkraþjálfun tíðkist ekki að losa um grindargliðnun eða meðhöndla mjaðmagrindarverki gegnum leggöng heldur fari slík meðferð fram utanfrá. Sama gildi almennt um meðhöndlun á lífbeini. Þá segir í matsgerð að í spöng kvenna séu hvorki liðbönd né vöðvafestur. Í sérhæfðri sjúkraþjálfun sé hins vegar viðurkennd aðferð til að meðhöndla örvef á spangarsvæði eftir fæðingar, en þá geti slíkur örvefur myndast þegar rof verður á slímhúð og mjúkvefjum í leggöngum. Örvefur geti ekki myndast bakvið lífbein. Þá sé losun lífbeins innanfrá hvorki þekkt né viðurkennd meðferð í sjúkraþjálfun. Að því er varðar tíðaverki segja matsmenn að slík meðferð tíðkist ekki gegnum leggöng og bakverkir, náraverkir og mjaðmaverkir séu ávallt meðhöndlaðir utanfrá.
Þeir segja hugtakið samdráttarverki afar víðfeðmt og telja langsótt að slíkir verkir verði meðhöndlaðir gegnum leggöng. Sérhæfðir sjúkraþjálfarar meðhöndli þó skeiðarkrampa í grindarbotnsvöðum gegnum leggöng. Um meðhöndlun gegnum leggöng og gegnum endaþarm til að lagfæra rófubein segja matsmenn að slíkar meðferðir séu vandasamar og krefjist góðrar þekkingar á líffærafræði sömu svæða. Við nudd á nárasvæði sé mikilvægt að gæta virðingar og fara ekki of nálægt kynfærasvæði. Matsmenn nefna að samkvæmt kæruskýrslum hafi D, leitað til ákærða vegna verkja í öxl og mjöðm, A, vegna verkja í hálsi og baki og C, vegna verkja í mjóbaki ogmjaðmagrind. Samkvæmt viðurkenndum meðferðum í sjúkraþjálfun gefi ekkert þessara vandamála ástæðu til að meðferð fari fram gegnum leggöng og/eða endaþarm.
Matsmenn slá því föstu að nuddarar stundi ekki meðferð á kynfærasvæði eða innri meðferð gegnum leggöng og endaþarm. Til að stunda slíka meðferð þurfi sjúkraþjálfarar sérfræðikunnáttu og þjálfun og starfi yfirleitt undir leiðsögn sérfræðinga í kvensjúkdóma-og fæðingarsjúkraþjálfun. Þá segir í samantekt matsmanna að ákærði standist ekki menntunarkröfur heilsunuddara. Markmið, gildissvið og skilgreining á starfsemi græðara nái hins vegar utan um starfssvið ákærða, en hann nái ekki að mæta menntunarkröfum græðara.
Ákærði stundi háhraðahnykkingar og innri meðferð gegnum leggöng og endaþarm, sem hann segist sjálfmenntaður í. Tilgangur meðferðar sé óskýr og á vanti að skjólstæðingar hans séu upplýstir um hana. Þá liggi ekki fyrir skriflegt eða munnlegt samþykki skjólstæðinga og ákærði haldi ekki skráningu um skjólstæðinga sína. Að teknu tilliti til þeirra krafna sem gerðar séu til þeirra er stunda sambærilegar aðferðir er það niðurstaða matsmanna að ákærði hafi ekki tilhlýðilega menntun til að stunda þá meðferð sem hann býður upp á.
Að lokinni lögreglurannsókn voru mál nr. 26075, 26254, 71962, 74513, 74516, 79012 og 83624 felld niður, en ákæra gefin út á hendur ákærða vegna kæru D (mál21406), kæru B (mál 71958), kæru A (mál 73228) og kæru C (mál 73541). Ákærði tengir kærur kvennanna við áhrif Me toohreyfingarinnar, sem spratt upp í Bandaríkjunum í október 2017, en í kjölfarið steig fjöldi íslenskra kvenna fram á sjónarsviðið og greindi frá reynslu sinni af kynferðislegri áreitni og kynferðislegu ofbeldi, ýmist á samfélagsmiðlum eða í fjölmiðlum. Ákærði neitar sök í málum A, B, Cog Dog telur kærur þeirra og annarra kvenna afsprengi þessarar hreyfingar. Þær séu byggðar á fölskum grunni og megi rekja beint eða óbeint til aðkomu og afskipta Ý lögmanns, sem var réttargæslumaður kvennanna á rannsóknarstigi. Aðkomu Ý er lýst í VI. kafladómsins sem hægt er að lesa í heild sinni hér að neðan.
Að sögn ákærða hefur hann undanfarna tvo áratugi sérhæft sig í stoðkerfismeðhöndlun og segir að í því felist háhraðahnykkingar og nudd, leiðrétting á stoðkerfi og líkamsstöðu, losun á bandvef og örvef, meðhöndlun á orkuflæði líkamans og losun á líkamsspennu. Í sumum tilvikum felist meðferð í því að fara inn í grind viðskiptavinarins, ýmist gegnum leggöng eða endaþarm og séu þá notaðir fingur, svo sem þegar lagfæra þarf bandvef í leggöngum eða rétta rófubein.
Ákærði hafi byrjað að þróa þessa innri meðferð 2009 eftir að osteópati hjálpaði eiginkonu hans við þungunarvanda, en í kjölfarið hóf ákærði að vinna með tíðaverki kvenna og móðurlífið almennt, meðal annars að losa um eggjastokka, ýmist utanfrá eða gegnum leggöng. Hann kveðst í þessu sambandi hafa stúderað osteópatíu, horft á myndbönd og dregið mikinn lærdóm af, en auk þess sé hann góður í „anatómíunni“. Í framhaldi hafi hann byrjað að bjóða konum upp á innri meðferð og fljótlega spurst út að hann næði árangri. Fyrir dómi kvaðst ákærði ýmist hafa meðhöndlað um 50 konur eða hundruð kvenna með þessum hætti og sagði markmið meðferðar meðal annarsað losa um örvefeða samgróninga í slímhúð, aðstoða konur með grindargliðnun í tengslum við meðgöngu og fæðinguog aðhafa áhrif á „blokkerað hormónakerfi“ og ófrjósemi.
Ákærði sagði innri meðferð einnig góða til að hjálpa konum sem eiga í erfiðleikum með að fá fullnægingu og taldi upp, sem fleiri ástæður fyrir slíkri meðferð, kvartanir kvenna um sársauka við samfarir, þráláta verki í maga, bakflæði, hægðatregðu, kvartanir um „stutta öndun“ og að geta ekki pissað. Ákærði kveðst einnig hafa veitt körlum innri meðferð, svo sem vegna vandamála frá blöðruhálskirtli og þvagblöðru og til að lagfæra skekkjur eða brot á rófubeini. Hann segir engar reglur gilda um þá meðferð sem hann veitir og kveðst ekki tilheyra neinni fagstétt eða fagfélagi á því sviði sem hann starfar.
Ákærði kveðst sjaldan hafa skráð sjúkrasögu eða meðferðaráætlun viðskiptavina á blað, þó gert það stundum, en þau blöð bara safnast upp í bunka án þess að hann hefði not af þeim síðar. Fyrir dómi kvaðst ákærði aldrei hafa gefið sig út fyrir að vera annað en „stoðkerfismeðhöndlari“. Hann sagði að þótt hlutir standi ekki í bók þýði það ekki að þeir virki ekki. Aðalatriðið sé að fólki líði vel þegar það fer frá honum og segi næsta manni frá. Hann sé „svona last chance“ hjá fólki sem aðrir geti ekki hjálpað og séu búnir að gefast upp á. Ákærði hefur hvorki lagt fyrir dóminn gögn um námslok eða prófgráðu frá danska náttúrulækningaskólanum né heldur um lyktir annarra námskeiða
Dómsorð, sjá dóminn í heild: Ákærði sæti fangelsi í fimm ár
Ákærði greiði A 1.800.000 krónur í miskabætur með vöxtum samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 1. janúar 2011 til 8. júlí 2020, en frá þeim degi með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömu laga til greiðsludags.
Ákærði greiði B1.500.000 krónur í miskabætur með vöxtum samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 1. febrúar 2011 til 8. júlí 2020, en 73frá þeim degi með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömu laga til greiðsludags.
Ákærði greiði C1.000.000 krónur í miskabætur með vöxtum samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 1. janúar 2012 til 8. júlí 2020, en frá þeim degi með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömu laga til greiðsludags.
Ákærði greiði D1.000.000 krónur í miskabætur með vöxtum samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 1. maí 2016 til 8. júlí 2020, en frá þeim degi með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömulaga til greiðsludags.
Ákærði greiði 1.586.333 krónur í útlagðan sakarkostnað, sem og 1.198.770 króna réttargæsluþóknun,
917.600 króna réttargæsluþóknun Þórdísar Bjarnadóttur, 1.462.425 króna réttargæsluþóknun Jóhannesar S. Ólafssonar og 9.176.000 króna málsvarnarlaun Steinbergs Finnbogasonar verjanda síns.
Héraðsdómararnir Jónas Jóhannsson og Kristinn Halldórsson og Kristín Briem prófessor í sjúkraþjálfun við læknadeild Háskóla Íslands kváðu upp dóminn.
