Morðingi Geirfinns er á lífi en samt ríkir þöggun og ábyrgðarleysi réttarkerfisins
Arnþrúður Karlsdóttir ræddi við Jón Ármann Steinsson, útgefanda bókarinnar Leitin að Geirfinni eftir Sigurð Björgvinsson, í Síðdegisútvarpinu hjá Útvarpi Sögu um viðbrögð lögreglu og réttarkerfisins við nýjum gögnum um Geirfinnsmálið. Jón Ármann segir að þrátt fyrir nýjar upplýsingar um hver sé morðinginn, vitnisburði og möguleg efnisleg sönnunargögn hafi íslensk yfirvöld sýnt algert áhugaleysi og forðast að hefja nýja rannsókn á morðinu. Hlusta má á þáttinn í spilaranum hjá Útvarpi Sögu hér að neðan.
Segir lögreglu hafna nýrri rannsókn
Jón Ármann sagði í viðtali hjá Útvarpi Sögu, að hann og félagar hans hefðu ítrekað leitað til lögreglu og ríkissaksóknara með beiðnir um að málið yrði tekið upp á ný. Þrátt fyrir það hafi engin formleg rannsókn verið hafin og málsgögn sem send hafi verið til yfirvalda hafi verið afgreidd sem „tilefnislaus“. Hann segir að sá lögreglumaður sem fékk málið inn á sitt borð hafi hvorki lesið bókina Leitin að Geirfinni né kynnt sér þau gögn sem þar séu lögð fram. Arnþrúður tók fram að slíkt væri óvenjulegt í máli af þessum alvarleika, þar sem bæði vitnisburðir og möguleg efnisleg sönnunargögn liggja fyrir. Jón Ármann svaraði að þetta sýndi menningu innan kerfisins þar sem embættismenn vildu ekki grafa upp mistök kollega sinna eða endurmeta gamlar rannsóknir sem gætu varpað skugga á störf fyrri kynslóða innan lögreglu.
Ábyrgðin færð milli embætta – Morðmál fyrnast ekki ef þau eru óupplýst
Í viðtalinu hjá Útvarpi Sögu kom fram að ríkissaksóknari hafi vísað málinu frá með þeim rökum að það væri fyrnt en Jón Ármann telur slíka afstöðu byggða á misskilningi. Hann segir að morðmál fyrnist ekki á meðan ekki liggur fyrir fullnægjandi rannsókn og því sé skylda yfirvalda að kanna málið til fulls. Hann sagði að ábyrgðin hafi ítrekað verið færð milli embætta, frá lögreglu til saksóknara og aftur til ráðuneytis, án þess að neinn taki af skarið. Arnþrúður benti á að sú lýsing endurspeglaði kerfislæga varnarstöðu, þar sem enginn embættismaður vilji axla ábyrgð á nýrri rannsókn sem gæti afhjúpað fyrri mistök. Jón Ármann tók undir það og sagði að málið væri „frosið“ innan stjórnkerfisins af ótta við að það grafi undan trausti á lögreglunni.
Tengir þöggun við fjölskyldutengsl innan réttarkerfisins
Jón Ármann sagði í viðtalinu hjá Útvarpi Sögu að maður sem kom að rannsókninni á sínum tíma, væri fjölskyldutengdur núverandi ríkissaksóknara sem hafi vísað málinu frá. Hann telur að þessi tengsl geti skýrt tregðuna til að opna málið á ný. Samkvæmt frásögn hans hafi Valtýr gegnt lykilhlutverki í fyrstu rannsókninni í Keflavík og að mistök og hugsanlegt skjalafals hafi aldrei verið skoðað af óháðum aðila. Arnþrúður spurði hvort einhver hafi reynt að fá málið flutt til erlendra rannsakenda eða óháðs aðila en Jón Ármann sagði að slíkt hefði ekki verið samþykkt. Hann telur að eingöngu utanaðkomandi aðilar, líkt og erlendir réttarrannsakendur, geti tryggt að málið verði loks rannsakað af hlutleysi.
Þjóðfélagið býr enn við afleiðingar þagnarinnar – morðinginn enn á lífi
Jón Ármann sagði jafnframt í viðtalinu hjá Útvarpi Sögu að þöggunin um Geirfinnsmálið hafi skaðað íslenskt samfélag í 5 áratugi. Hann telur að kerfið hafi forðast að viðurkenna eigin mistök og að með því hafi traust almennings á réttarkerfinu beðið varanlegt tjón. Arnþrúður benti á að margir sem komu að málinu væru látnir og tíminn að renna út til að afla sannana en Jón Ármann sagði að vitni væru enn á lífi og gögn til staðar. Hann sagði að ef íslensk yfirvöld hefðu vilja til þess mætti enn rannsaka málið sem morðmál og tryggja að þjóðin fái loks fulla vitneskju um það sem gerðist í Keflavík haustið 1974. Arnþrúður tók undir það og sagði að enn væri morðinginn á lífi og vitað hver hann er og sömuleiðis mikilvægt vitni. Sagði Jón Ármann jafnframt í viðtalinu hjá Útvarpi Sögu.
Hlusta má á ítarlegri umfjöllun í spilaranum hér að neðan hjá Útvarpi Sögu.
,,Geirfinnur var myrtur í bílskúrnum heima hjá sér – Vitni horfði á drápið“
