Fyrirtækin jafnvel gjaldþrota áður en flóknar björgunaraðgerðir komast í framkvæmd – Krafa sjö útgerða upp á 10.2 milljarða tilefni til að endurskoða fiskveiðikerfið
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson var spurður um aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna faraldursins, sem hafa verið gagnrýndar af stjórnarandstöðunni og af ýmsum hagsmunasamtökum. Hann var spurður um hvað Miðflokkurinn hefði viljað gera betur og leggja meiri áherslur á í aðgerðunum? Fréttatíminn var á fjarfundi Miðflokksins í dag þar sem ýmis málefni voru rædd.
,,Ég hefði viljað sjá meiri og almennari aðgerðir í efnahagsaðgerðum ríkisstjórnarinnar vegna Covid-19 faraldursins. Í raun er pakkinn ekki upp á 230 milljarða, heldur hljóðar hann upp á miklu lægri fjárhæð. Í þeirri tölu eru t.d. hugsanleg lán úr bönkunum sem lántakendur þurfi þá að endurgreiða og frestun á skattgreiðslum og fleira. Lítið er af viðbótarfjármagni frá ríkinu í raun þegar allt er skoðað en það þurfi hinsvegar verulega innspýtingu frá ríkinu inn í hagkerfið á þessum tímum sem nú eru uppi. Miðflokkurinn muni koma með tillögur að eigin leiðum en ríkisstjórnin hafi kosið að hafa stjórnarandstöðuna sem minnst með í ráðum, alveg sama hversu góðar tillögurnar væru eða viðbætur við þær tillögur sem þegar liggja fyrir.“
Erfitt hafi t.d. verið að fá ríkisstjórnina að borðinu til að ræða aðgerðir til að verja heimilin og launþega með einni undantekningu þó, sem varði sjálfstætt starfandi listamenn, ríkisstjórnin hafi viljað að slegið yrði um þann hóp skjaldborg. Ný fyrirtæki eigi ekki að fá neina aðstoð og eru hreinlega ekki inn í myndinni. Það hafi fjölmennir hópar, fyrirtæki og launþegar fallið á milli skips og bryggju í ómarkvissum aðgerðum ríkisstjórnarinnar,
Góð staða hjá ríkissjóði til að veita miklu fjármagni til aðgerða
Ríkissjóður standi vel og uppgjör á föllnu bönkunum hafi t.d. skapað digran sjóð fyrir ríkið sem hægt sé að nota núna, um væri að ræða varasjóð eins og sé safnað í hjá löndum sem þurfa að búast við óvæntum áföllum. Almennar aðgerðir Þurfi að virka hratt og örugglega en það sé ekki á dagskrá hjá ríkisstjórninni ef marka má lýsingar á aðferðum hennar, sem líta út fyrir að vera mjög hægvirkar. Það eigi að láta Skattinn fara í gegnum einhverskonar ferli með fyrirtækjunum og meta þau í flóknu kerfi með aðstoð báknsins og þar sem hvert og eitt fyfirtæki er metið út frá mörgum þáttum, sem eigi svo að skila niðurstöðu um hverja eigi að aðstoða og hverja ekki. Þá hafi það þegar verið gefið út að yngri fyrirtækjum verði ekki hjálpað.
Fyrirtækin jafnvel gjaldþrota áður en flóknar björgunaraðgerðir komast í framkvæmd
Þetta flókna og tafasama ferli getur tekið vikur og mánuði og fyrirtækin þá jafnvel farin í gjaldþrot þegar niðurstaðan liggur fyrir. Grípa þurfi strax til aðgerða til að þær nái að virka. Þá þurfi að fylgjast með í framhaldinu, hvernig farið verður með fjármunina. Fella þurfi niður ákveðna skatta því að það fyrirtæki sem ekki getur greitt skatta um næstui mánaðarmót, getur það ekki heldur síðar. Endurskoða þarf lög um tryggingagjaldið en það sé nokkurskonar refsing fyrir fyrirtæki að hafa fólk í vinnu. Það þurfi að skoða hverjir hafa verið að greiða há tryggingagjöld og skoða málið í heild sinni út frá því og öðrum þáttum.
10.2 milljarða skaðabótakrafa frá sjö útgerðum – ,,Menn geti farið á fulla ferð aftur að krefjast kvóta og peninga frá ríkinu“
Aðspurður um skaðabótakröfu upp á 10.2 milljarða auk dráttarvaxta og málskostnaðar sjö útgerða vegna úthlutunar á makrílkvóta. Segir Sigmundur Davíð að það líti mjög undarlega út að setja fram þessa kröfu og sérstaklega við þessar aðstæður sem uppi eru núna, svo vægt sé til orða tekið. ,,Ég hef áhyggjur af svörum þessara útgerða sem segjast ætla að draga kröfurnar til baka við þessar aðstæður vegna Covid-19. Það sé furðulegt að nefna það sem ástæðuna fyrir því að verið sé að draga kröfuna til baka, það þurfi afdráttarlausari endi á þetta mál. Alltaf sé viðbúið að krafan verði sett fram aftur, þegar veirufaraldurinn hefur lagast. Þá geti menn farið á fulla ferð aftur að krefjast kvóta og peninga frá ríkinu.“
Öll fyrirtæki, verða að gera sér grein fyrir ástandinu og hagsmunasamtök og allir sem koma að borðinu. Það sé ekki hægt að láta eins og ekkert hafi breyst.
Þessi skaðabótakrafa upp á 10.2 milljarða auk dráttarvaxta sem kom fram varðandi makrílkvótann, sé full ástæða til að skoða breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu.
Sérstakur stuðningur við einkarekna fjölmiðla
Sigmundur Davíð var spurður um fjölmiðlafrumvarp Framsóknarflokksins sem virðist nú vera stopp í nefnd og hver afstaða Miðflokksins sé til frumvarpsins og hvort Miðflokkurinn mundi styðja sértækan stuðning til fjölmiðla nú vegna ástandsins án frekari tafa? Hann segir að fjölmiðlafrumvarpið hafi verið að velkjast í nefndum, eftir að frumvarpið var lagt fyrst fram, það sé í raun furðulegt hvernig staðið hefur verið að þessu frumvarpi. Miðflokkurinn hafi lagt til að færa hluta af tekjum ríkisins til einkarekinna fjölmiðla og gefa fólki þannig kost á að velja hvaða fjölmiðla það vildi styðja við.
En eðlilegast við þessar aðstæður í dag væri að styðja fjölmiðla sérstakega, með sértækum aðgerðum sem mundu virka strax. Án þess að það sé aðgerð sem verði svo að 30 ára reglu. Mikið mæði á fjölmiðlum sem sinni sínu hlutverki en á sama tíma hafi tekjur hrunið. Einkareknir fjölmiðlar séu í samkeppni við risafyrirtækið RÚV sem ríkið á og rekur og að RÚV sé mjög stór aðili í samkeppni á auglýsingamarkaði. Koma þurfi til móts við einkarekna fjölmiðla nú þegar.
Styrkja þarf atvinnulífið og innlenda framleiðslu
Sigmundur Davíð var spurður um hvernig Miðflokkurinn sjái fyrir sér að best sé að byggja upp atvinnulíf á Íslandi á ný eftir að faraldrinum ljúki? ,,Já það þarf að breyta núverandi kerfi eða bákninu eins og Miðflokkurinn hefur bent á en núna verðum við fyrst og fremst að verja það sem við höfum. ,,Byrjunarreiturinn verður miklu aftar ef við missum fyrirtækin í gjaldþrot og því mjög brýnt að verja núverandi stöðu. Þrengt hefur verið að landbúnaði með reglugerðum og lögum og vegna atvinnumála almennt, einnig innlendri matvælaframleiðslu af hálfu ESB.
Tækifæri er núna að hugsa um okkar eigin framleiðslu eins og öll ESB löndin eru að gera. Þetta á við á mörgum stöðum í atvinnulífinu, ekki bara í landbúnaði, heldur þarf líka að efla nýsköpun og standa með framþróuninni en áhrif af því koma ekki strax og því er fyrst og fremst mikilvægt að verja núverandi stöðu á Íslandi.
,,Báknið hefur stækkað og í því er innbyggð mikil hindrun sem getur m.a. hamlað uppbyggingu á atvinnulífi og ég vona að við séum að draga þann lærdóm nú að taka þurfi á bákninu. Þá er ég að sjálfsögðu ekki að tala um grunnþjónustu eins og heilbrigðiskerfið og þess háttar. Laga þarf kerfið án þess að það komi niður a þjónustu þeirra greina en að sjálfsögðu er hægt að taka til þar líka án þess að skerða þjónustu.“ Sagði Sigmundur Davíð að lokum.