Aðgerðirnar sem liggja hér til umsagnar í leikskólamálum mæta brýnni þörf, á því er enginn vafi. Hins vegar er ljóst að á þeim eru annmarkar sem nauðsynlega þarf að laga svo þær séu ekki beinlínis fjandsamlegar þeim hópi foreldra sem standa höllum fæti nú þegar.
Staðan sem er uppi í leikskólamálum; langvarandi skortur á leikskólaplássum, undirmönnun, vanfjármögnun og ókostuð stytting vinnuvikunnar eru allt dæmi um mistök og afleiðingar stefnuleysis borgarmeirihluta eftir borgarmeirihluta í áratugaraðir og allt eru það þættir sem valda þessu viðvarandi og ólíðandi álagi á leikskólastarfsfólk í dag.
Langvarandi vanræksla borgaryfirvalda gagnvart leikskólunum hefur þannig kallað á þessar aðgerðir til að mæta þeirri alvarlegu stöðu sem upp er komin. Stöðu sem hefði átt að koma í veg fyrir með ábyrgari langtímastefnu í leikskólamálum.
Raddir leikskólastarfsfólks tjá nú skýran vilja til að innleiða þessar breytingar sem eins konar neyðarráðstöfun til að mæta ástandinu sem hefur skapast inni á leikskólunum. Bæði Félag leikskólakennara og leikskólastarfsfólk hjá Eflingu sammælast þannig um þörfina á þessum aðgerðum.
Sósíalistafélag Reykjavíkur styður því þessar aðgerðir í krafti brýnna hagsmuna bæði barna og leikskólastarfsfólks, en leggur til eftirfarandi breytingar svo að þessar aðgerðir hlífi viðkvæmari hópum og kallar jafnframt eftir því að mótuð verði framtíðarstefna sem tekur á rót vandans.
1. Undanskilja ætti alla einstæða foreldra og einstakar mæður frá fyrirhuguðum gjaldhækkunum.
Það er óásættanlegt og óskiljanlegt að breytingar á gjaldtöku setji mestu hækkanirnar á herðar einstæðra foreldra og einstakra mæðra, langt umfram hækkanir á fólk í sambúð.
Einstæðir foreldrar og einstakar mæður búa við langtum óöruggari aðstæður á húsnæðismarkaði og vinnumarkaði, eiga við miklu þyngri útgjaldaliði að eiga með aðeins eina fyrirvinnu, hafa jafnan minna bakland í félagslegum og fjárhagslegum skilningi og eiga alveg nóg með það eitt að ná endum saman. Það ætti því að undanskilja þann hóp algerlega frá hækkunum.
Tekjuviðmið í tillögum meirihlutans eru alltof lág í tilfelli þessa hóps og það að gjaldhækkanirnar séu langtum hærri en á fólk í sambúð sætir furðu. Í efsta tekjuviðmiðinu (yfir 9,5 milljónir á ári í laun eða minnst 792 þúsund á mánuði) væri einstætt foreldri eða einstök móðir á leigumarkaði með um það bil 500 þúsund krónur til ráðstöfunar eftir skatt. Aukreitis 100 þúsund krónur samtals með meðlagi og húsnæðisbótum gera um 600 þúsund til ráðstöfunar.
Markaðsverð á tveggja svefnherbergja íbúð í dag getur hæglega náð 400 þúsund krónum, stundum hærri og fer ört hækkandi. Þá á eftir að draga frá afborganir af námslánum og/eða bílaláni eða strætókorti, svo ekki sé minnst á leikskólagjaldið sjálft sem mun hækka um 23 þúsund upp í tæpar 47 þúsund krónur fyrir 8 tíma dagvistun (sé foreldrið í fullri vinnu án styttingar eins og í tilfelli flestra). Eftir sitja 70-100 þúsund krónur sem þurfa að duga fyrir nauðsynjum út mánuðinn og augljóst að lítið sem ekkert stendur eftir í sparnað né munað.
Þá er ósögð sama sagan af einstæðu foreldri sem þénar ekki nema um 550 þúsund krónur fyrir skatt og lendir því í milliþrepi tekna samkvæmt tillögunum. Í því tilfelli hækka leikskólagjöldin umtalsvert líka, eða frá 23 þúsund upp í 34 þúsund krónur miðað við 8 tíma dagvistun. Þessi hópur býr við ómannúðlega bág kjör nú þegar og má alls ekki við neinum hækkunum.
2. Öll tekjuaukning vegna þessara breytinga fari beint í aukna fjármögnun til leikskólanna
Að draga úr álagi á starfsfólk er mjög þarft. Undirliggjandi vandinn er þó skortur á leikskólaplássum, undirmönnun og vanfjármögnun. Tillögurnar ganga út frá því að foreldrar geti nýtt styttingu vinnuvikunnar til að fækka dvalartíma barnanna sinna, en stytting vinnuvikunnar nær aðeins til takmarkaðs hóps og er foreldrum mismunað eftir stöðu á vinnumarkaði.
Því er það skýlaus krafa Sósíalistafélags Reykjavíkur að allar þær auknu tekjur sem fyrirséð er að Reykjavíkurborg innheimti með þessum aðgerðum skili sér beint aftur inn í leikskólastarfið með því að bæta kjör og vinnuaðstæður starfsfólks og búa börnum betra umhverfi á leikskólunum.
3. Langtímaplan
Að lokum kallar Sósíalistafélag Reykjavíkur eftir því að borgarmeirihlutinn láti ekki staðar numið við þennan plástur og hugi að langtímasýn í leikskólamálum. Það að tómlæti borgaryfirvalda fái að stofna öryggi og velferð barnanna okkar í hættu er til háborinnar skammar. Við erum ríkt samfélag og staðan sem er uppi er ekki tilkomin vegna skorts á fjármagni, heldur vegna þess að það skortir pólitískan vilja til að fjárfesta í því sem skiptir máli.
Reykjavíkurborg þarf svo að sýna það pólitíska hugrekki að setja raunverulegan þrýsting á Alþingi að skattleggja fjármagnstekjur til jafns við launatekjur svo sveitarfélögin fái af því eðlilegt útsvar og geti þannig fjármagnað grunnþjónustuna svo hún sé mannsæmandi og góð fyrir starfsfólk, börn og foreldra.
Sósíalistafélag Reykjavíkur:
Jón Ferdínand Estherarson, formaður,
Rósa Guðný Arnardóttir, varaformaður,
Helgi Páll Einarsson, ritari,
Hannes Pétursson, gjaldkeri
Júnía Líf Maríuerla Sigurjónsdóttir, meðstjórnandi,
Bergljót Tul Gunnlaugsdóttir, varamaður,
Þorvaldur Þorvaldsson, varamaður.
