SÖNN ÍSLENSK SAKAMÁL
Lögbrot sem fara framhjá fjármálaeftirlitinu,og fjölmiðlum, sem virðist sjallavætt að mestu eins og lögreglan er t.d. b.liður í eftirfarandi lagagrein
XVI. kafli. Peningafals og önnur brot, er varða gjaldmiðil.
150. gr.
Hver, sem falsar peninga í því skyni að koma þeim í umferð sem ósviknum gjaldeyri, svo og hver sá, sem í sama skyni aflar sér eða öðrum falsaðra peninga, skal sæta fangelsi allt að 12 árum.
Sé fölsun framkvæmd á þann hátt, að skert er efnisverð gjaldgengrar myntar, skal refsingin vera fangelsi allt að 4 árum
Kjörum haldið niðri – stjórnmála- og atvinnulífsmenning glæpahyskis
Á Íslandi virðist hafa þróast menning innan stjórnmála og atvinnulífs sem byggir ekki á þjónustu við almenning, heldur á því að halda fólki niðri – með verðbólgu, vöxtum, veikri krónu, húsnæðiskreppu og ótryggum vinnumarkaði – svo það sé auðsærð bráð.
Markviss veiking krónunnar 2013–2025
Afleiðingar: Elíta, klíka phone group græðir, húsnæðisverð þenst út, kaupmáttur rýrnar
Gengisstefna Seðlabankans: Vísvitandi inngrip
Strax árið 2013 hóf Seðlabanki Íslands að beita sér markvisst til að veikja gengi krónunnar eða hindra of mikla styrkingu hennar. Í maí 2013 tók peningastefnunefnd bankans formlega ákvörðun um „virkari inngrip á gjaldeyrismarkaði“ til að draga úr sveiflum og hægja á styrkingu krónunnar . Í kjölfarið jók Seðlabankinn stórlega gjaldeyriskaup sín: Árið 2014 keypti bankinn gjaldeyri fyrir um 111 milljarða króna, eða rúma 2 milljarða kr. á viku, til að halda aftur af gengishækkun . Í Peningamálum Seðlabankans kom fram að þessi inngrip hefðu „lagst gegn óhóflegri hækkun á gengi krónunnar“ . Í raun var gengi krónunnar veikari en ella vegna þessara aðgerða bankans .
Gjaldeyrisforði Seðlabankans kominn í sögulegt hámark (um 800–900 ma.kr.) eftir öll inngripin
Árið 2015 fór Seðlabankinn enn á fullt: gjaldeyriskaup þess árs námu 272 milljörðum króna, sem var tvöfalt meira en árið áður og jafngilti um 12,5% af landsframleiðslu . Bankinn viðurkenndi að umfangsmikil inngrip hefðu komið í veg fyrir enn meiri styrkingu krónunnar en varð raunin . Markmiðin voru sögð tvíþætt: að byggja upp gjaldeyrisforða (til að búa í haginn fyrir losun hafta) og milda gengissveiflur . Verulega lá verðbólga auðveldaði bankanum að veikja krónuna án tafar – þrátt fyrir öll kaupin styrktist gengi krónu samt um 7,9% það ár , sem bendir til hversu öflugur þrýstingur var á hana til hækkunar.
Í kjölfar losunar fjármagnshafta (2016–2017) hvarf að nokkru sú þörf að halda krónunni veikari, en Seðlabankinn hélt engu að síður áfram að stýra gengi að einhverju marki. Til dæmis þegar COVID-19 skall á 2020 beitti bankinn sér í báðar áttir: Í mars og apríl 2020 seldi Seðlabankinn gjaldeyri úr forða til að sporna gegn snarpri veikingu krónu, en þegar krónan tók að styrkjast hratt í maí sama ár hóf bankinn á ný að kaupa gjaldeyri til að hægja á styrkingunni . Þannig hélt Seðlabankinn áfram „handstýringu“ á gengi krónunnar (dirty floating) gegnum allt tímabilið – hann greip inn bæði til að veikja krónu og styðja hana þegar honum sýndist, fremur en að leyfa frjálsan markað . Raunar var gjaldeyrisforði Seðlabankans kominn í sögulegt hámark (um 800–900 ma.kr.) eftir öll inngripin, sem sýnir hversu umfangsmikið bankinn hefur keypt gjaldeyri í þeim tilgangi að hafa hemil á gengi krónunnar .
Samantekt tímalínu:
• 2013: Gengisfall í lok 2012 snéri við – krónan styrktist um ~11% 2013 eftir að Seðlabankinn gerði hlé á reglulegum gjaldeyriskaupum . En frá 15. maí 2013 tók bankinn upp virkari gjaldeyrisinngrip til að hemja sveiflur .
• 2014: Stórfelld kaup (111 ma.kr.) héldu gengi krónu talsvert lægra en ella og komu í veg fyrir verðhjöðnun .
• 2015–2016: Enn aukin inngrip – 2015 keypti SÍ gjaldeyri sem nam 12,5% af VLF . Gengi hefði styrkst mun meira ef ekki væri fyrir þessi inngrip .
• 2017: Gengi krónu nær hámarki (evra fór undir 120 kr. um tíma). Haftalosun lauk; Seðlabankinn dregur úr reglubundnum kaupum.
• 2018: Krónan veikist aftur (um 6% á árinu) og Seðlabankinn þarf ekki að kaupa; hættir tímabundið inngripum.
• 2020: COVID kreppan veldur gengissveiflum – Seðlabankinn selur gjaldeyri í mars/apríl til að verja krónu, en kaupir í maí til að hemja styrkingu .
• 2021–2023: Krónan veik við enda ferðaþjónustubólu; Seðlabankinn hækkar vexti til að takast á við verðbólgu, en gengi haldist veikt (135–150 kr./€). Enn er varasjóður nýttur til að stýra gengi ef þarf .
Pólitísk afskipti og hagsmunatengsl elítu
