Svar dómsmálaráðherra við fyrirspurn Ólafs Ísleifssonar þingmanns, um nauðungarsölur, fjárnám og gjaldþrot hjá einstaklingum árið 2018, var birt á vef Alþingis 31. maí síðastliðinn.
Hagsmunasamtök heimilanna hafa farið yfir svarið og segir það rangt. Þá hefur Þorsteinn Sæmundsson þingmaður Miðflokksins, ekki enn fengið svar frá Íbúðalánasjóði eða Ásmundi Einari Daðasyni ráðherra og æðsta manni íbúðarmála á Íslandi. Varðandi u.þ.b. tíu þúsund eignir sem að íbúðalánasjóður virðist hafa selt einhverjum á mjög lágu undirverði. En beðið hefur verið eftir upplýsingum þar um á annað ár en Persónuvernd var búin að gefa ráðherra leyfi fyrir því að upplýsingarnar yrðu birtar en af einhverri ástæðu er þeim enn haldið leyndum af hálfu ráðherrans. Ítrekað hefur verið eftir því leitað, m.a. á Alþingi, að Ásmundur Einar upplýsi um kaupendur þessa fordæmalausa fjölda eigna, tugþúsund íslenskra fjölskyldna sem að misstu eignir sínar í hruninu, án árangurs. Komið hefur fram að meðaltalsverð hafi verið um 17 milljónir á fasteign, fermetraverð á Höfuðborgarsvæðinu er í dag u.þ.b. hálf milljón, til samanburðar.
Þá eru einnig ótaldar þúsundir fasteigna sem að bankarnir hirtu af fólki og seldu til einhverra útvaldra.
Í svarinu sem að nú um ræðir og unnið er af Þjóðskrá, eru birtar tölur yfir árin 2008 – 2018 sem eru því miður rangar hvað varðar nauðungarsölur og koma alls ekki heim og saman við upplýsingar sem aflað var beint frá embættum sýslumanna samkvæmt svari við sambærilegri fyrirspurn 15. ágúst 2018. Að sögn Hagsmunasamtaka heimilanna og þar segir m.a.:
,,Því hefur nú verið slegið upp í fjölmiðlum að nauðungarsölur hjá einstaklingum hafi einungis verið 69 árið 2018 samkvæmt þessum nýju tölum, sem er algjörlega fráleitt. Einföld talning á vef sýslumanna leiðir í ljós að 446 framhaldsuppboð voru auglýst árið 2018. Það er því ljóst að eitthvað hefur farið verulega úrskeiðis við úrvinnslu Þjóðskrár.
Samanburður á þessum tveimur svörum dómsmálaráðherra sýnir að í tölum þessara ára eru yfir 6.500 nauðungarsölur vantaldar í gögnum Þjóðskrár. Svo dæmi sé tekið voru nauðungarsölur flestar árið 2010 eða 1.574 talsins samkvæmt upplýsingum frá sýslumannsembættunum sjálfum, en samkvæmt tölum Þjóðskrár eru þær sagðar hafa verið einungis 13 það ár.
Aðrar tölur í umræddu svari samræmast þó fyrri upplýsingum. Samkvæmt þeim hefur lítið dregið úr fjárnámum hjá einstaklingum sem voru yfir tólf þúsund árið 2018 og þar af hátt í tíu þúsund árangurslaus. Á tímabilinu 2008-2018 voru því samtals gerð um 164.000 fjárnám og þar af um 127.000 árangurlaus. Jafnframt er ekkert lát á gjaldþrotum einstaklinga sem voru 312 árið 2018 og fjölgaði um 22 frá fyrra ári, en samtals hafa 3.284 einstaklingar orðið gjaldþrota á tímabilinu.
Þessar tölur ættu að fá alla til að staldra við. Það er ekkert eðlilegt við tölur af þessari stærðargráðu í 350.000 manna samfélagi. Hér hefur eitthvað farið stórkostlega úrskeiðis!
Hagsmunasamtök heimilanna harma þau mistök sem hljóta af hafa orðið við samantekt Þjóðskrár varðandi nauðungarsölur og hafa farið fram á leiðréttingu frá stofnuninni auk þess sem þau beina því til dómsmálaráðherra að sjá til þess að Alþingi fái réttar upplýsingar sem fyrst.
Samanburður á tölum frá sýslumannsembættum og Þjóðskrá um nauðungarsölur hjá einstaklingum 2008-2018:
Auk þess hafa a.m.k. 349 fasteignir verið seldar vegna greiðsluaðlögunar.“
