Nýju samstarfsverkefni Íslands, stjórnvalda í Síerra Leóne og Mannfjöldasjóðs Sameinuðu þjóðanna (UNFPA) um upprætingu á kynfæralimlestingum stúlkna og kvenna var formlega hleypt af stokkunum í sendiráði Íslands í Freetown á alþjóðlegum baráttudegi gegn kynfæralimlestingum stúlkna og kvenna, þann 6. febrúar síðastliðinn.
Verkefnið er til fjögurra ára og leggur upp með heildræna nálgun þar sem gagnasöfnun, rannsóknir, stuðningur við grasrótina og valdefling kvenna og stúlkna verður í forgrunni. Einnig er lögð áhersla á víðtækt samstarf við stjórnvöld, samfélagsleiðtoga, grasrótarsamtök og aðrar stofnanir Sameinuðu þjóðanna í Síerra Leóne, meðal annars með því að styrkja samræmingu aðgerða á þessu sviði.
Íslandi ber skylda til að leggja sitt af mörkum
Samkvæmt UNFPA hafa 83% kvenna í Síerra Leóne undirgengist kynfæralimlestingar en siðvenjan er greipt djúpt í menningu landsins. Kynfæralimlestingar á kynfærum kvenna ná til allra aðgerða sem fela í sér að ytri kynfæri kvenna eru fjarlægð að hluta eða að öllu leyti, og þeirra áverka sem hljótast sökum slíkra aðgerða. Aðgerðirnar hafa engan heilsufarslegan ábata í för með sér, en fela í sér margvíslega áhættu, meðal annars hættu á alvarlegum blæðingum, sýkingum, vandkvæðum við fæðingar og fjölgun andvana fæðinga. Þar að auki geta sálrænar afleiðingar verið verulegar en sá þáttur hefur ekki mikið verið rannsakaður.
„Limlestingar á kynfærum kvenna er heilbrigðisvandamál, brot á mannréttindum og birtingarmynd á kynbundnu misrétti og ofbeldi,“ segir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra. „Mannréttindi og jafnrétti kynjanna eru ein af fjórum megin áherslum í alþjóðlegri þróunarsamvinnu Íslands og okkur ber hreinlega skylda til að leggja okkar af mörkum til að takast á við þetta víðtæka vandamál í Síerra Leóne í góðu samstarfi við stjórnvöld og samtök með reynslu á þessu sviði.“
Gott samstarf lykillinn að árangri
Kynfæralimlestingar hafa víðtæk áhrif á bæði þolendur og samfélagið í heild sinni en samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) kosta fylgikvillar kynfæralimlestinga heilbrigðiskerfi heimsins um 1,4 milljarða bandaríkjadali á ári og fer sá kostnaður hækkandi. Málefnið er afar viðkvæmt í Síerra Leóne vegna þess hve viðtekin venjan er, en hún á sér djúpar menningarlegar rætur og er hluti af athöfn fyrir stúlkur til undirbúnings fyrir fullorðinsárin og hjónaband. Því er afar brýnt að unnið sé að afnámi siðvenjunnar í samstarfi við stjórnvöld, samfélagsleiðtoga og ungmenni, þá sérstaklega unglingsstúlkur, ásamt innlendum félaga- og grasrótarsamtökum til að stuðla að viðhorfsbreytingum og að þessum skaðsömu aðgerðum verði hætt með varanlegum hætti.
Ísland hefur um árabil stutt samstarfsverkefni Sameinuðu þjóðanna um upprætingu limlestinga á kynfærum kvenna fyrir árið 2030. Verkefnið sem nær til sautján ríkja er leitt af Mannfjöldasjóði Sameinuðu þjóðanna, UNFPA, og Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna, UNICEF.
