Hæstiréttur hefur hafnað kröfu Þorsteins Más Baldvinssonar, forstjóra Samherja, um dómkvaðningu matsmanns til að rannsaka efni harðra diska. Diskarnir geymdu afrit af rafrænum gögnum sem haldlögð voru í húsleit hjá Samherja árið 2012.
Þorsteinn Már óskaði eftir því að matsmaður myndi skoða, rannsaka og lýsa efni sem á hörðu diskunum mátti finna. „Samkvæmt matsbeiðni hyggst varnaraðili [Þorsteinn Már] með matinu sanna og lýsa þeirri staðreynd að á diskunum séu persónuupplýsingar um hann,“ segir í dómi Hæstaréttar.
Ítarlega er fjallað um málið á vef ríkisútvarpsins og þar segir að: Þorsteinn Már beindi erindi til Persónuverndar árið 2020 og kvartaði yfir varðveislu persónuupplýsinga um hann hjá Seðlabankanum og miðlun þeirra til héraðssaksóknara. Héraðssaksóknari hafði áður óskað eftir því að fá gögnin afhent og Seðlabankinn varð við þeirri beiðni.
Í kvörtun sinni benti Þorsteinn Már á að gagnaöflunin hefði farið fram í tengslum við rannsókn stjórnsýslumáls sem hafði lokið í september 2016 eða í síðasta lagið í nóvember 2018 þegar Hæstiréttur kvað upp sinn dóm í því máli. Því hefði Seðlabankanum borið að eyða gögnunum, enda væru þau ekki lengur nauðsynleg í þeim tilgangi sem bjó að baki öflunar þeirra.
Seðlabankinn mátti afhenda gögn sem hann mátti ekki eiga
Persónuvernd komst að þeirri niðurstöðu að Seðlabankinn hefði ekki haft heimild til að varðveita persónuupplýsingar um Þorstein Má eftir að stjórnsýslumálinu hefði lokið. Hins vegar komst Persónuvernd að þeirri niðurstöðu að miðlun Seðlabankans á persónuupplýsingum um Þorstein Má til héraðssaksóknara hefði samrýmst lögum.
Í október 2023 höfðaði Þorsteinn Már þá mál gegn Seðlabankanum og krafðist miskabóta vegna varðveislu Seðlabankans á persónuupplýsingunum. Við fyrirtöku málsins í febrúar síðastliðnum lagði Þorsteinn Már fram bókun þar sem hann krafðist þess að Seðlabankinn félli frá málsástæðum í greinargerð sem Seðlabankinn hafði skilað um þremur vikum fyrr, sem gæfu í skyn að engar persónuupplýsingar um hann hefðu verið að finna í gögnunum sem Seðlabankinn hefði varðveitt án heimildar.
Málinu var frestað til 21. mars að beiðni Seðlabankans. Þegar málið var tekið aftur fyrir þann dag var því frestað enn á ný að beiðni Þorsteins Más til að hann gæti lagt fram matsbeiðni. Hann lagði fram beiðnina í þinghaldi þann 23. apríl, beiðnina sem um var deilt fyrir dómstólum og Hæstiréttur hefur nú úrskurðað um.
Héraðsdómur komst að sömu niðurstöðu en Landsréttur sneri
Héraðsdómur úrskurðaði um kröfu Þorsteins Más í júní og hafnaði þá matsbeiðni hans. Hann skaut þeim úrskurði til Landsréttar og krafðist þess að úrskurður Héraðsdóms yrði felldur úr gildi. Það gerði Landsréttur í lok september. Þá skaut Seðlabankinn málinu til Hæstaréttar sem nú hefur fellt úrskurð Landsréttar úr gildi. Beiðni Þorsteins Más um dómkvaðningu matsmanns er því hafnað. Hann þarf þar að auki að greiða Seðlabankanum samtals 800 þúsund krónur í kærumálskostnað fyrir Landsrétti og Hæstarétti.
Í niðurstöðu hæstaréttar segir meðal annars: „Horfa verður til þess að skoðunar- og matsgerð dómkvadds manns samkvæmt beiðni varnaraðila, eins og hún er orðuð, myndi ekki jafngilda því að þau gögn sem matsmaðurinn hefði skoðað og rannsakað yrðu sjálfkrafa meðal gagna í því dómsmáli sem varnaraðili hefur höfðað gegn sóknaraðila. Þótt matsgerð fæli í sér ákveðna lýsingu á þeim gögnum sem hér um ræðir, svo og eftir atvikum rökstudda afstöðu matsmanns til þeirra, væri það eftir sem áður hlutverk dómara samkvæmt 2. mgr. 60. gr. laga nr. 91/1991 að skera úr um hvort þau innihéldu persónuupplýsingar eða viðkvæmar persónuupplýsingar í skilningi laga. Slík skoðun og úrlausn dómara getur þó ekki komið til ef þau gögn sem um ræðir eru ekki hluti málsgagna en jafnframt fengi sóknaraðili þá ekki notið jafnræðis í málinu. Við þessar aðstæður er umbeðin matsgerð varnaraðila bersýnilega tilgangslaus til sönnunar á þeim atvikum sem hann byggir málatilbúnað sinn á, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991.“
