Auknar króka- og línuveiðar á kostnað botvörpuveiða gætu bætt afkomu þorskstofnsins
Botnvörpuveiðar á þorski: Hagkvæmni í stóru samhengi
Botnvörpuveiðar á þorski eru stórt og umdeilt umræðuefni innan íslensks sjávarútvegs. Nýjustu rannsóknir sýna að um 33 til 56% af þorski fer undir botnvörpuna og þá sérstaklega smærri fiskur. Þetta vekur upp spurningar um hagkvæmni þessara veiða og áhrif þeirra á þorskstofninn og samfélagið í heild.
Afföll og raunveiði
Kostnaður og tjón
Þegar þessi afföll eru reiknuð inn í arðsemina má gera ráð fyrir að síðustu fjörutíu ár, eða frá upptöku kvótakerfisins, hafi beinn kostnaður samfélagsins af dauðum þorski á hafsbotni eftir botvörpuveiðar numið 300 milljörðum króna. Þetta er gríðarlegur kostnaður sem oft er ekki tekinn með í hefðbundnum hagfræðilíkönum.
Tjónið á þorskstofninum er enn meira. Ef jafnstöðu afli er helmingur af því sem hann gæti orðið, þá er tjónið margfalt. Ef samfélagið hefur orðið af 200.000 tonnum í veiði árlega, þá er arðsemi botvörpuveiða neikvæð fyrir samfélagið sem nemur tæpum 3.000 milljörðum króna síðustu fjörutíu ár.
Hagfræðilíkön og raunveruleiki
Það er ekki nóg að beita hagfræðilíkönum á veiðar, heldur verður einnig að skoða raunáhrif veiðarfæra á fiskistofnana. Botnvörpuveiðar hafa augljóslega gríðarleg neikvæð áhrif á þorskstofninn og arðsemi veiðanna. Þessi áhrif verða að vera hluti af heildstæðri greiningu á hagkvæmni botvörpuveiða.
Niðurstaða
Niðurstaðan er sú að botnvörpuveiðar á þorski eru ekki eins hagkvæmar og oft er talið. Afföll og tjón á þorskstofninum eru gríðarleg og hafa mikil áhrif á arðsemi veiðanna fyrir samfélagið í heild. Það er því mikilvægt að skoða aðrar veiðiaðferðir og stefna að sjálfbærari nýtingu þorskstofnsins. Auknar króka og línuveiðar á kostnað botvörpuveiða gætu bætt afkomu þorskstofnsins.
Fiskifræðingur segir kvótakerfið algerlega brugðist og lagt landsbyggðina í rúst
Fiskifræðingur mælir með dagakerfi smábáta – Hefur varað við gamla kvótakerfinu
