Héldu uppi vörnum um verðlagsstefnu tryggingafélaganna í kjölfar gagnrýni FÍB

Með ákvörðun Samkeppniseftirlitsins, sem birt er í dag, er gerð grein fyrir sátt sem eftirlitið hefur gert við Samtök fjármálafyrirtækja (SFF). Í sáttinni viðurkenna SFF brot gegn samkeppnislögum og fyrirmælum sem hvíla á samtökunum á grundvelli eldri ákvörðunar. Hafa SFF fallist á að greiða 20 milljónir kr. í sekt og grípa til aðgerða sem vinna gegn því að brot endurtaki sig.

Upphaf þessa máls má rekja til opinberrar umfjöllunar af hálfu SFF um verðlagningu tryggingafélaga í kjölfar gagnrýni Félags íslenskra bifreiðaeigenda (FÍB) á iðgjöld ökutækjatrygginga haustið 2021. Umfjöllun SFF leiddi til þess að FÍB sendi Samkeppniseftirlitinu kvörtun 14. september 2021 og óskaði eftir því að eftirlitið tæki til rannsóknar hvort hagsmunagæsla SFF fyrir hönd aðildarfélaga sinna bryti gegn ákvæðum samkeppnislaga.

Ákvæði 12. gr. samkeppnislaga leggja bann við því að hagsmunasamtök fyrirtækja raski samkeppni í starfsemi sinni. Samkvæmt ákvörðun samkeppnisráðs nr. 17/2004 er SFF „óheimilt að fara með opinbert fyrirsvar varðandi verðlagningu og þjónustu aðildarfélaga sinna. Tekur þetta m.a. til umræðu á opinberum vettvangi, um verð og verðbreytingar aðildarfélaga og um kröfur viðskiptavina þeirra um lægra verð eða bætt viðskiptakjör.“

Eftir að rannsókn Samkeppniseftirlitsins hófst sneri SFF sér til eftirlitsins og óskaði eftir viðræðum um að ljúka málinu með sátt skv. samkeppnislögum. Sátt var undirrituð 21. mars 2022 og í henni viðurkennir SFF að hafa brotið gegn 12. gr. samkeppnislaga og ákvörðun nr. 17/2004.

Fólust brot SFF í því að samtökin tjáðu sig opinberlega um verðlagsmál aðildarfélaga sem starfa á vátryggingarmarkaði og héldu uppi vörnum um verðlagsstefnu þeirra í kjölfar gagnrýni FÍB. SFF fóru þannig með opinbert fyrirsvar varðandi verðlagningu og þjónustu aðildarfyrirtækja sinna sem kom í veg fyrir að aðildarfyrirtækin tækju hvert og eitt til varna um verðlagsstefnu sína með sjálfstæðum hætti. Fólust í þessu samskipti á vettvangi SFF og greinarskrif samtakanna sem birtust opinberlega, dags. 25. maí 2021 og 8. september 2021.

Að mati Samkeppniseftirlitsins voru brot SFF þess eðlis að þau réttlæta að ákvarða sektir í máli þessu út frá hámarkfjárhæð sektar á samtökin sjálf (10% af veltu samtakanna) sem nemur um 20 milljónum króna. Hins vegar horfði Samkeppniseftirlitið til þess að SFF óskuðu að eigin frumkvæði eftir sáttarviðræðum, viðurkenndu brot greiðlega og féllust á að grípa til aðgerða sem vinna gegn því að brot endurtaki sig. Með þessu hafa SSF auðveldað og stytt rannsókn og málsmeðferðina sem hefur jákvæð samkeppnisleg áhrif. Sökum þessa og eðli málsins var ákveðið að beita ekki þeim ákvæðum samkeppnislaga sem heimila að leggja hærri sekt á hagsmunasamtök fyrirtækja en sem nemur 10% af heildarveltu viðkomandi samtaka.

Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins:

„Þátttaka hagsmunasamtaka í opinberri umræðu um verðlagningu aðildarfyrirtækja sinna er sérstaklega varhugaverð. Er mikilvægt að hagsmunasamtök fyrirtækja gæti í hvívetna að fyrirmælum samkeppnislaga og komi ekki að umræðu um atriði sem varða verð á vöru eða þjónustu aðildarfyrirtækja. Er þetta sérstaklega brýnt við þær aðstæður sem nú ríkja.“ Ákvörðun Samkeppniseftirlitsins nr. 7/2022 er aðgengileg hér og sáttin hér.

Bílatryggingar eru 50 til 100% dýrari hér en á hinum Norðurlöndunum