Jó­hann­es S. Ólafs­son stöðvaði lögbrot lífeyrissjóða – Tímamóta dómur

Ákvörðun Líf­eyr­is­sjóðs verzl­un­ar­manna um að lækka áunn­in rétt­indi yngri sjóðsfé­laga mis­mikið eft­ir ald­urs­hóp­um en hækka hjá þeim sem eldri eru hef­ur verið dæmd ógild í Héraðsdómi Reykja­vík­ur. Morgunblaðið fjallaði ítarlega um málið.

Líf­eyr­is­sjóður­inn er einn nokk­urra sem greip til þessa ráðs í kjöl­far þess að nýj­ar lífs­lík­ur eru hærri en kyn­slóðanna sem á und­an komu, segir í fréttinni um þennan tímamótadóm sem er stórmerkilegur.

,,Sam­hliða þess­ari breyt­ingu voru áunn­in rétt­indi sjóðsfé­laga auk­in þvert yfir lín­una í kjöl­far góðrar ávöxt­un­ar, en í ljósi fyrr­nefndr­ar lækk­un­ar varð heild­arniðurstaðan sú að rétt­indi voru skert hjá yngri ár­göng­um en auk­in hjá þeim eldri. Raun­ar var lín­an sú að þeir sem voru fædd­ir 1979 héldu sín­um rétt­ind­um frá því sem áður var. Hinir yngri fengu hins veg­ar lækk­un en þeir sem fædd­ir voru fyr­ir 1979 fengu hækk­un.“ Segir í frétt Morgunblaðsins.

Lífeyrissjóðirnir sem lögbrotið nær til

Um að er ræða breyt­inga­til­lögu á til­hög­un til sjóðsfé­laga sem samþykkt var af stjórn Líf­eyr­is­sjóðs verzl­un­ar­manna þann 25. fe­brú­ar 2022.

Þeir líf­eyr­is­sjóð sem fóru þessa leið eru. Al­menni líf­eyr­is­sjóður­inn, EFÍA, Festa, SL líf­eyr­is­sjóður, Gildi líf­eyr­is­sjóður, Líf­eyr­is­sjóður verzl­un­ar­manna og Líf­eyr­is­sjóður Vest­manna­eyja.

Þeir líf­eyr­is­sjóðir sem fóru ekki þessa leið voru Frjálsi líf­eyr­is­sjóður­inn, Íslenski líf­eyr­is­sjóður­inn, Líf­eyr­is­sjóður banka­manna, Stapi, Birta, Líf­eyr­is­sjóður bænda og Lífs­verk.

Jafn­ræðis- og meðal­hófs­regl­ur brotn­ar

Karl­maður fædd­ur 1982 fór í mál við Líf­eyr­is­sjóð verzl­un­ar­manna. Lögmaður hans er Jó­hann­es S. Ólafs­son.

„Við erum auðvitað mjög ánægðir með bæði niður­stöðuna og for­send­ur dóms­ins. Dóm­ur­inn staðfest­ir að breyt­ing­arn­ar hafa ekki nokkra laga­stoð en geng­ur lengra og tek­ur sér­stak­lega fram að jafn­fræðis­regl­an og meðal­hófs­regl­an hafi verið brotn­ar. Í mál­inu er fall­ist á aðal­kröf­una okk­ar um að ógilda í heild sinni ákvæðið, sem fel­ur í sér mis­mun­un­ina gegn sjóðfé­lög­um sam­trygg­inga­sjóðsins.

Þannig er ekki ein­ung­is fall­ist á að óheim­ilt hafi verið að skerða rétt­indi míns um­bjóðanda, held­ur einnig að óheim­ilt hafi verið að hækka rétt­indi þeirra sem eldri eru. Öll mis­mun­un­in er því dæmd ólög­mæt. Ég tel að þessi dóm­ur hafi svo fullt for­dæm­is­gildi gegn öll­um þeim líf­eyr­is­sjóðum sem fóru þessa leið, þ.e.a.s. að breyta áunn­um rétt­ind­um aft­ur í tím­ann út frá hinum nýju lífs­líkna­töfl­um frá FÍT.

Verði það niðurstaðan, þá eru all­ir sjóðirn­ir sem Talna­könn­un hf. reikn­ar fyr­ir, s.s. Gildi, Al­menni , Festa o.fl. í sömu stöðu og Líf­eyr­is­sjóður verzl­un­ar­manna. Breyt­ing­ar sjóðanna þurfa þá að ganga til baka geri ég ráð fyr­ir. En nú er auðvitað spurn­ing hvernig hver og einn sjóður túlk­ar þetta, auk þess sem ég geri ráð fyr­ir að menn vilji bíða eft­ir niður­stöðu Lands­rétt­ar og eft­ir at­vik­um Hæsta­rétt­ar í svona máli,“ seg­ir Jó­hann­es í viðtali við Morgunblaðið.