Fjölgun alvarlegra slysa vegna framanákeyrslna

Samgöngustofa sendi frá sér fréttatilkynningu í morgun varðandi aukningu á framanákeyrslum á vegum landsins.  Með tilkynningunni fylgir samanburður á fjölda framanákeyrslna fyrstu fjóra mánuði ársins yfir 10 ára tímabil.  Gögnin eru unnin upp úr slysaskráningu Samgöngustofu og þar kemur fram að á árinu 2017 létust þrír af völdum framanákeyrslna en það sem af er þessu ári hafa fimm látist vegna framanákeyrslna. 
Mynd 1 sýnir heildarfjölda slasaðra og látinna en á mynd 2 sést fjöldi slasaðra erlendra ferðamanna í slíkum slysum. Þótt Íslendingar séu stærsti hluti slasaðra og látinna, vegna framanákeyrslna, þá sést að fjöldi slasaðra og látinna erlendra ferðamanna rúmlega tvöfaldast frá því í fyrra og hækkar um 138% á meðan fjöldi Íslendinga hækkar um 49%. Það er því hlutfallslega mun meiri aukning erlendra ferðamanna í þessari tegund slysa. Heildarfjöldi slasaðra og látinna í framanákeyrslum fyrstu fjóra mánuði ársins 2018 hækkar um 64% frá sama tímabili ársins 2017.

Mynd 1

Mynd 2

Mynd 3
Í þessu myndbandi, sem birtist í morgun á facebook síðu Samgöngustofu, sést árekstur sem varð nú fyrir stuttu í Svínahrauni á Suðurlandsvegi. Ljóst er að ef ekki hefði verið búið að setja vegrið þarna á milli hefðu afleiðingar þessa óhapps orðið mjög alvarlegt slys. Það hefði ekki verið hjá því komist að bifreiðarnar hefðu lent í framanákeyrslu á u.þ.b. 90 km hraða. Almennt gildir það viðmið að öryggisbúnaður, a.m.k. nýrra bifreiða, er ætlað að koma í veg fyrir banaslys á hraða sem er allt að 70km/klst.
Þær ráðstafanir sem hafa verið gerðar til aðskilnaðar akstursstefna og uppsetning vegriða á Íslandi á undanförnum árum, hefur líkt og þetta myndband og fjöldi annarra tilfella vitnar um, bjargað fjölda mannslífa og komið í veg fyrir mjög alvarleg slys. Enn er þó eftir að vinna slíkar fyrirbyggjandi aðgerðir mjög víða á vegakerfinu en ljóst er að því fjármagni sem varið er til slíkra verkefna er vel varið.
Þetta eru ógnvænlegar tölur og mikið verk framundan við að endurbæta vegi og öryggi vega.  Þær fyrirbyggjandi aðgerðir sem gripið hefur verið til á undanliðnum árum hafa skilað sér ríkulega en þörf á miklu viðameiri framkvæmdum.  Aðstæður hafa breyst mjög hratt á liðnum árum með mikilli umferðaraukningu sem fyrst og fremst tengist mikilli grósku í ferðaþjónustu og fjölgun bílaleigubíla.  Samhliða því hefur hlutfall ökumanna sem þekkja ekki vel til aðstæðna aukist verulega.
EuroRAP
Nú í vor voru birtar niðurstöður þriðja áfanga öryggisúttektar EuroRAP á íslenska vegakerfinu. Samkvæmt öryggismatinu eru aðeins 25% íslenskra vega með þrjár stjörnur eða meira. Reynsla annarra þjóða sýnir að fyrir hverja krónu sem varið er til að bæta vegaöryggi hagnast þjóðfélagið að jafnaði um tvær til fjórar í fækkun slysa.  Þessi sjálfsagða þjóðhagfræði hefur ekki náð inn í fjármálaáætlanir ríkisstjórna á liðnum árum.  Vonandi eru bjartari tímar framundan varðandi forgangsröðun í þágu öryggis.
Víravegrið forðar alvarlegu slysi
Í þessu myndbandi, sem birtist í morgun á facebook síðu Samgöngustofu, sést árekstur frá því í vor í Svínahrauni á Suðurlandsvegi. Sérfræðingar Samgöngustofu segja ljóst er ef ekki hefði verið búið að setja vegrið þarna á milli hefðu afleiðingar þessa óhapps orðið mjög alvarlegt slys. Það hefði ekki verið hjá því komist að bifreiðarnar hefðu lent í framanákeyrslu á u.þ.b. 90 km hraða. Almennt gildir það viðmið að öryggisbúnaður, a.m.k. nýrra bifreiða, er ætlað að koma í veg fyrir banaslys á hraða sem er allt að 70km/klst.