Nýskráningum fyrirtækja og einstaklinga á vanskilaskrá hefur farið fjölgandi frá því í september á síðasta ári. Þetta kemur fram í nýrri greiningu Creditinfo á vanskilum fyrirtækja og einstaklinga á Íslandi.
Í greiningunni kemur fram að hlutfall fyrirtækja sem hafa komið ný inn á vanskilaskrá á 12 mánaða tímabili stóð í 3,8% í mars á þessu ári. Á síðastliðnum fimm árum fór hlutfallið hæst í 5,7% árið 2019 en hafði farið stiglækkandi frá þeim tíma til september árið 2022 þegar það stóð í 2%. Myndin hér fyrir neðan sýnir þróunina frá ársbyrjun 2019 til mars 2023.
![](https://i0.wp.com/blogg.creditinfo.is/wp-content/uploads/2023/04/image.png?resize=628%2C402&ssl=1)
Í eldri greiningu Creditinfo á þróun vanskila kom fram að greiðslufrestir frá lánastofnunum og fyrirtækjum í kjölfar COVID-19 faraldursins hafi átt stóran þátt í minnkandi hlutfalli nýskráninga fyrirtækja á vanskilaskrá síðastliðin ár. Greinilegt er að breyting hafi orðið á þeirri þróun frá og með september árið 2022 og næstu mánuði þar á eftir.
Gjaldþrot fyrirtækja aukast hratt
Þegar litið er til fjölda gjaldþrota og árangurslausra fjárnáma fyrirtækja á Íslandi ár má sjá að gjaldþrotum fór fækkandi frá árinu 2021 til ársins 2022. Um 320 gjaldþrot voru skráð 2022 í samanburði við 800 til 1.000 gjaldþrot árin 2018 til 2021.
![](https://i0.wp.com/blogg.creditinfo.is/wp-content/uploads/2023/04/image-1.png?resize=622%2C331&ssl=1)
Svo virðist sem að þessi þróun sé að snúast hratt við. Það sem af er 2023 hafa 458 gjaldþrot verið skráð sem umtalsvert fleiri en allt árið í fyrra. Á myndinni hér fyrir neðan sést fjöldi skráðra gjaldþrota fyrirtækja frá árinu 2022 á mánaðargrundvelli. Á fyrstu mánuðum ársins 2023 eru greinilega skráð mun fleiri gjaldþrot en árið 2022.
![](https://i0.wp.com/blogg.creditinfo.is/wp-content/uploads/2023/04/image-2.png?resize=645%2C406&ssl=1)
Árangurslausum fjárnámum fór fækkandi frá árinu 2019 en tóku að aukast á ný árið 2022 eins og myndin hér fyrir neðan sýnir. Fjöldi árangurslausra fjárnáma fyrirtækja var á bilinu 1.800 til 2.600 árin 2020 til 2022 í samanburði við 3.500 og 3.800 árin 2018 og 2019. Í lok mars voru samtals skráð 296 árangurslaus fjárnám en á fyrstu þremur mánuðum ársins 2022 voru skráð 202 árangurslaus fjárnám.
Vanskil einstaklinga
Þegar litið er til vanskila einstaklinga sést að þróunin er með sambærilegum hætti og hjá fyrirtækjum. Nýskráningum á 12 mánaða tímabili fór fækkandi frá 2019 til ársloka 2022 þegar þeim fór fjölgandi. Hlutfall nýskráninga einstaklinga lækkaði úr 2,3% í júní 2019 í 0,8% í nóvember 2022 en var búið að hækka í 1,3% í mars 2023.
![](https://i0.wp.com/blogg.creditinfo.is/wp-content/uploads/2023/04/image-3.png?resize=710%2C456&ssl=1)
Fjallað var um greiningu Creditinfo í Morgunblaðinu föstudaginn 14. apríl 2023:
![](https://i0.wp.com/blogg.creditinfo.is/wp-content/uploads/2023/04/Screenshot-2023-04-14-at-10.30.42.png?resize=947%2C954&ssl=1)
Einnig var fjallað um greiningu Creditinfo í kvöldfréttum RÚV 15. apríl síðastliðinn.