Afkoma hins opinbera neikvæð um 78,4 milljarða á öðrum ársfjórðungi

Kórónaveirufaraldurinn (Covid-19) hafði umtalsverð áhrif á afkomu hins opinbera á 2. ársfjórðungi 2020 en áætlað er að tekjuafkoma hins opinbera hafi verið neikvæð um 78,4 milljarða króna eða sem nemur 11,2% af vergri landsframleiðslu ársfjórðungsins. Efnahagsaðgerðir stjórnvalda, sem gripið var til vegna faraldursins, hafa haft neikvæð áhrif bæði á tekjuöflun hins opinbera og útgjöld þess.
Í heild er áætlað að tekjur hins opinbera hafi dregist saman um 7,1% borið saman við 2. ársfjórðung 2019 sem rekja má til samdráttar í helstu tekjustofnum ríkissjóðs. Áætlað er að tekjur af sköttum á tekjur og hagnað hafi dregist saman um 9% og vegur þar þungt frestun greiðslna af tekjuskatti einstaklinga og frestun á fyrirframgreiðslu tekjuskatts lögaðila. Áætlað er að tekjur af tryggingagjaldi hafi dregist saman um tæp 16% á 2. ársfjórðungi og skýrist m.a. af lækkun á tryggingagjaldi um 0,25 prósentustig og frestun á greiðslu tryggingagjalds.
Í ársfjórðungsuppgjörum á fjármálum hins opinbera er stuðst við innheimtar skatttekjur á greiðslugrunni frekar en rekstrargrunni. Að þessu sinni ríkir óvenjumikil óvissa um innheimtuhlutfall í tengslum við úrræði stjórnvalda, þar með talið frestun á skattgreiðslum. Samkvæmt alþjóðlegum staðli um opinber fjármál er uppgjör hins opinbera á rekstrargrunni en þar eru afskrifaðar skatttekjur dregnar frá. Þegar betri upplýsingar liggja fyrir verður uppgjörið endurskoðað.
Á aðalfundi Landsvirkjunar í apríl sl. var ákveðið að greiða 10 milljarða króna í arðgreiðslur til ríkisins og voru þær tekjufærðar á 2. ársfjórðungi í ár.
Heildarútgjöld hins opinbera jukust um 13,9%
Gert er ráð fyrir að heildarútgjöld hins opinbera hafi aukist um 13,9% á 2. ársfjórðungi 2020 frá sama tímabili fyrra árs. Launakostnaður vegur þar þyngst en hann er áætlaður um 33% af heildarútgjöldum hins opinbera. Áætlað er að félagslegar tilfærslur til heimila hafi aukist um 58% borið saman við 2. ársfjórðung 2019 og má þar rekja stærstan hluta aukinna útgjalda til Atvinnuleysistryggingasjóðs. Útgjöld sjóðsins vegna hlutabótaleiðarinnar námu um 15 milljörðum króna, auk þess sem útgjöld vegna almennra atvinnuleysisbóta hækkuðu umtalsvert vegna aukins atvinnuleysis.
Önnur félagsleg tilfærsla vegna Covid-19 er greiðsla á barnabótaauka upp á um 3 milljarða króna. Framleiðslustyrkir hins opinbera hækkuðu um rúmlega 56% frá 2. ársfjórðung 2019 og er stærsti liðurinn þar greiðsla launa á uppsagnarfresti sem námu 5 milljörðum króna á tímabilinu.

Bráðabirgðatölur fyrir 2020.
Bráðabirgðatölur fyrir 2020.