Ekki bara peningaþvætti, mútur og skattasniðganga

Viðbrögð stjórnenda Samherja í kjölfar Seðlabankamálsins og Namibíuskjalanna gefa t.d. tilefni til að ætla að þeir telji sig lúta öðrum lögmálum og annað fólk.

Umdeild hefur sú æpandi þögn sem hefur verið á meðal stjórnmálamanna á Alþingi, vegna framgöngu stjórnenda Samherja hf. svo eftir hefur verið tekið í þjóðfélaginu. Logi Einarsson formaður Samfylkingarinnar, var fyrstur flokksformannna til að rjúfa þá æpandi þögn.

,,Þegar ég var að alast upp á Akureyri fyrir nokkrum áratugum áttaði maður sig vissulega á að einstaka fjölskyldur voru efnaðri en restin af bæjarbúum. Þetta birtist aðallega í einbýlishúsi, Volvo og lítilli auka bifreið. Jú svo fóru þessar fjölskyldur stundum í utanlandsferðir sem var frekar sjaldgæft þá.

Að öðru leyti tók maður lítið eftir þessu. Börn þessa efnafólks gengu með manni í skóla og strákarnir spiluðu með manni fótbolta. Hugsanlega hafa þau átt Millet úlpur eða flottari takkaskó en ég tók þá að minnsta kosti ekki eftir því.

Síðan þá hefur gríðarlegur auður safnast á enn færri hendur og örfáir einstaklingar ríkari en hægt er að átta sig á. Ein ástæðan er aðgangur þeirra að sameiginlegum auðlindum þjóðarinnar. Hluti þessa auðs hefur síðan leitað í aðrar greinar og sömu aðilar hreiðrað um sig í orkugeiranum, trygginga- og bankastarfsemi, matvörukeðjum, flutningastarfsemi, húsnæðismarkaði og jafnvel fjölmiðlum.

Þetta eitt og sér er hættuleg þróun og endar að lokum í því að lýðræðið lætur í minnipokann fyrir auðræðinu. Og við þurfum virkilega að taka það alvarlega þegar seðlabankastjóri landsins segir: „Íslandi er að miklu leyti stjórnað af hagsmunahópum.”
Við höfum líka orðið vör við það að sumir þessir sturtríku manna haga sér eins og um þá eigi að gilda önnur lög og aðrir mannasiðir.

Viðbrögð stjórnenda Samherja í kjölfar Seðlabankamálsins og Namibíuskjalanna gefa t.d. tilefni til að ætla að þeir telji sig lúta öðrum lögmálum og annað fólk.

Vissulega eru menn saklausir þangað til sekt er sönnuð en ótal margir hafa þurft að sæta rannsókn og haft stöðu sakborninga, án þess að hafa efni á að ráðast í allsherjar áróðursstríð, og dettur það sjálfsagt ekki í hug. Og munum að þær ásakanir sem nú eru til rannsóknar eru með þeim alvarlegustu sem sést hafa í viðskiptum. Þær snúast nefnilega ekki bara um peningaþvætti, mútur og skattasniðgöngu, heldur varða þær ljót samskipti við fátækt ríki, í álfu sem Vesturlönd hafa traðkað á í meira en 100 ár – og á verulega undir högg að sækja, ekki síst af þeim sökum.

Árásir Samherja á einstaka embættis- og blaðamenn taka svo hlutina alveg á nýtt og áður óþekkt stig og grafa undan því að fólk sem sinnir eftirliti og aðhaldi geti sinnt störfum sínum óhrætt.“