Maskína spurði nýlega um spillingu á fjórum sviðum samfélagsins, viðskiptalífinu, stjórnmálum, opinbera geiranum og fjölmiðlum. Í öllum tilvikum er hærra hlutfall sem telur spillingu mikla en litla. Hæst er hlutfallið í viðskiptum en 72-73% telja mikla spillingu í viðskiptalífinu en 8-9% telja hana litla eða enga.
Sömu sögu er að segja um stjórnmálin. Um 72% telja spillingu mikla í stjórnmálum á Íslandi en næstum 11% telja hana litla eða enga. Um 57% telja spillingu mikla í opinbera geiranum en næstum 18% telja hana litla eða enga. Minnst er svo spillingin í fjölmiðlum að mati landsmanna en 42-43% telja hana mikla þar en næstum fimmtungur segir hana litla eða enga. Það er einungis þegar spurt er um fjölmiðla sem færri en helmingur landsmanna telur spillingu mikla.
Svipað mynstur viðhorfs er til allra þessara þátta spillingar þegar bakgrunnur er skoðaður. Konur telja spillingu meiri í viðskiptum og stjórnmálum en karlar en ekki er marktækur munur á kynjunum þegar spurt er um spillingu í opinbera geiranum og fjölmiðlum.
Eftir því sem svarendur hafa meiri menntun og hærri tekjur þeim mun minni telja þeir spillinguna vera nema þegar spurt er um fjölmiðla þá er ekki marktækur munur milli tekjuhópa.
Í flestum tilvikum telja þeir sem eru yngri en 40 ára spillingu meiri en þeir sem eldri eru.
Þegar svörin um spillingu eru skoðuð m.t.t. stjórnmálaskoðunar kemur í ljós að munurinn er minnstur þegar spurt er um fjölmiðla. Á bilinu 30 til 35% kjósenda stjórnarflokkanna telja spillingu mikla í fjölmiðlum. Það eru kjósendur Miðflokksins sem telja spillingu mesta í fjölmiðlum eða 60% þeirra en á bilinu 35-47% kjósenda annarra stjórnarandstöðuflokka.
Kjósendur Sjálfstæðisflokksins skera sig alveg úr þegar spurt er um spillingu í viðskiptalífi, stjórnmálum og opinbera geiranum. Einungis um 30% þeirra telja spillingu mikla þar og er það í flestum tilvikum mun lægra hlutfall heldur en hjá kjósendum annarra flokka. Eina sambærilega hlutfallið er hlutfall kjósenda VG þegar spurt er um opinbera geirann en 30% þeirra telja spillingu mikla þar.
Yfir 80% kjósenda Pírata, Flokks fólksins, VG og Samfylkingarinnar telja spillingu mikla í viðskiptum á Íslandi, en 50-67% kjósendanna hinna flokkanna, nema Sjálfstæðisflokks eins og fyrr er rakið.
Kjósendur þriggja stjórnarandstöðuflokka, Pírata, Flokks fólksins og Samfylkingarinnar, telja spillinguna mesta í stjórnmálum, eða 83-96%. Um 57% kjósenda VG telja mikla spillingu í stjórnmálum en 63-67% Viðreisnar og Miðflokksins en um þriðjungur kjósenda Sjálfstæðisflokksins eins og áður hefur komið fram.
Kjósendur telja almennt að spilling sé minni í opinbera geiranum en í viðskiptalífinu og stjórnmálum. Það eru kjósendur Flokks fólksins á hinn bóginn sem telja spillingu mesta í opinbera geiranum eða 83-84% en 52-65% kjósenda hinna stjórnarandstöðuflokkanna. Sem fyrr segir er um 30-32% kjósenda Sjálfstæðisflokks og VG sem telja spillingu mikla í opinbera geiranum en um 44% kjósenda Framsóknarflokks.
Tekið skal fram að spurt var um þessi fjögur svið samfélagsins í tilviljunarröð. Þannig réði tilviljun því í hvaða röð hver svarandi fékk þessar fjórar spurningar.
Svarendur voru 1027 talsins og koma úr Þjóðgátt Maskínu, sem er þjóðhópur fólks (e. panel) sem er dreginn með tilviljun úr Þjóðskrá og svarar á netinu. Svarendur eru alls staðar að af landinu og á aldrinum 18 ára og eldri. Gögnin eru vigtuð með tilliti til kyns, aldurs og búsetu samkvæmt Þjóðskrá og endurspegla því þjóðina prýðilega. Könnunin fór fram dagana 19. til 25. nóvember 2019.
